Se las estelas gitavan pan…

« Se las estelas gitavan pan, ça ditz un vielh arreproèrNos proverbes gascons, Auch, 1924, n’i a que cocharén dehòra », e en Gasconha, de còps, pòt semblar que tot çò deu cèu demòra a ras de tèrra. L’orizont ei quitament vengut lo pè deu cèu e l’estelada pas que la capa deu cèu. É i auré ua manca de romantisme dens la cultura nòsta ? Pr’aquò, i a çaquelà un quaucomet de poetic dens aqueths images, e de mes, sabem tot deu Bèth cèu de Pau de la cançon.

Tanplan a Florença dens lo Gèrs, quan la Gasconha gaha l’aviada de cap a la sciéncia, l’iconografia deu hestenau d’astronomia pertòca encara a la poesia, a la magia e au saunei d’ua tradicion mes anciana.

Solide, los nòstes ajòus an vist, eths tanben, caçaires, aulhèrs, crabèras, camins o carriòts capvath lo cèu quan s’enlugreja. Totun qu’èm luenh pr’aquiu de las bèras legendas de Las Estelas contadas peu Provençau Anfós Daudet dens las soas Letras de mon molin. Tà se’n avisar qu’ei pro de huelhetar lo nòste brave diccionari gascon d’Estalenx ont l’expression « hèr véser las estelas » evòca pas que chepics e trebucs per exemple. A l’encòp, aquiu dedins, a senhorejar capvath ua pagina sancèra, qu’ei la lua ! E que n’i a fòrças expressions e arreproèrs, que sian cresenças o vertats tà parlar d’era, dab chifras que s’esgroan tau coma dens lo quasèrn d’un dinerèr o coma quauque broishami de bèth temps a.

Uerdatz aqueths :

E plen d’autes d’aqueth escantilh. Me diretz, aquiu son pas que prediccions a l’entorn deu temps que hè o va hèr. Mès seré pas alavetz aquò la bona dralha a seguir entà comprénguer çò que hasoc lo monde, la vita, lo trabalh de cada jorn e cada nueit de’us qui abans nosautes an avut lo pè sus tèrra e au lor biais lo cap en las estelas ?