
Espòrt e ecologia reconciliats ?
N’avèm fach de camin en quauquei desenaus d’annadas, per considerar enfin la proteccion de l’environament coma una causa prioritària per nòstra societat. Es tras qu’important perqué pertòca la totalitat deis activitats umanas, e l’espòrt ne fa partida. De segur, son pas de metre dins la mema banasta de disciplinas coma l’escorreguda ò l’escalada ambe lo gòlf, l’esquí ò la Formula 1. Mai d’un biais generau, la practica esportiva a un impacte sus nòstre environament. Sembla d’alhors que pendent un brave moment lo monde de l’espòrt e l’ecologia èran enemics, mai s’es amaisada aquela relacion, que cadun es conscient de la realitat de l’urgéncia climatica.
Dins l’espòrt, i a una molonada de factors que participan, dirèctament ò non, a la pollucion de la planeta : la bastison e lo foncionament deis infrastructuras, lo desplaçament dei personas, l’alimentacion, la fabricacion e lo mandadís de divèrs produchs, l’utilizacion deis ecrans de television ò de telefòn, fins ai jornaus estampats per la premsa. Per aquò, lei grands eveniments esportius son sovent vists coma una empacha au respècte de la natura. E mai se la practica esportiva sembla pas polluenta, es tot çò qu’es a l’entorn que pausa problèma. Lo Torn de França de ciclisme, per exemple, es pron criticat en causa de sei caravanas publicitàrias qu’escampan tot de lòng dau percors de milions d’objèctes ais espectators. Ne’n demòra de tonas sus la rota après son passatge e son lei collectivitats localas que pagan per netejar tot aquò.
Tanben fa parlar la copa dau Monde de fotbòl au Qatar. An bastit ò renovat dotze estadis per la competicion, dins de condicions fòrça precàrias per lei trabalhadors. E coma fa fòrça caud dins aquela partida dau monde, devon tot climatizar per lo confòrt deis atlètas, e mai leis estadis sensa teulissa ! Avèm vist ambe lei campionats dau monde d’atletisme de Doha qu’un tal estadi pòt consumar tant d’electricitat coma una ciutat de 15 000 abitants. Per organizar aquelei manifestacions esportivas grandarassas, fa mestier de transportar miliers de personas, aquò tanben a de consequéncias sus l’environament. Viatjar es naturalament mai ò mens polluent segon lo tipe de transpòrt chausit. Se demandam donc perque lei jogaires dau PSG, que participèron au trofèu dei campions còntra l’OM au mes de genier de 2021, an pres l’avion per anar de París a Lilla mentre que fau pas mai d’una ora per l’i anar per lo tren.
Per sauvar la planeta, se pòdon pas suprimir totei lei competicions que son l’esséncia de l’espòrt despuei l’Antiquitat. Se pòt pasmens cambiar un fum de causas, leis organizators son d’alhors de mai en mai preissats per d’iniciativas ciutadanas. Per compensar leis inevitablas emissions de CO2 dins l’atmosfèra, lo Comitat Internacionau Olimpic ditz que vòu plantar una seuva en Africa. Coma aquò presentariá un bilanç carbòni positiu a partir de 2030, valent a dire que leis economias d’energia generadas serián superioras ai còntracòps negatiu de seis accions. Es una bòna causa mai faudriá pas tornar far leis errors dau passat, coma quand fuguèt chausida Sòchi, una vila sensa nèu, per aculhir lei juecs olimpics d’ivèrn ! Enfin, considerem l’ecologia coma una responsabilitat partejada. Lei pichoneis estructuras associativas pòdon tanben, a son nivèu, metre en plaça de mesuras simplas. Cambiarà pas lo monde mai benlèu que donarà enveja au vesin de seguir lo movement.