Seleccionar una pagina

D'escart e de talvèra

0 |

Orlhac, Orly, Aureillan… o Lo Diari ?

E d’Aurelhan que’n i a tres, au mens ! Borgesi galloromans qu’aimavan se sonar Aurelius ! Eth sufixe que da un chic de trebalh aths gramaticaires, no les empacharà pas de dormir. Qu’aurè podut díser dus mot d’Orlhac, on tot just passè. E ara be som plan embarrassat. En cercant plan que vesi eth tablèu deras temperaturas, e d’aqueth costat no’m senteishi cap rescaufat ! Ua causa que sabiam tanben, suportaires de rugbi, qu’ei era rudessa deth acuelh deths Cantalons, que uei an dubèrt son jòc.

Que’n èra aiquí de mas « recèrcas » personalas sus era capitala deth Cantal quan m’aperèc Guilhèm deth Diari. Ua chança ! Que vos vau condar perqué m’aperava e quin se passèc. Autant de ganhat !

Que commemoram eths 15 ans deth Diari, ua ocasion de demandar aths contributors quin firen coneishença deth jornau, e qué les balhèc era idèa d’i escríver. Après quauques reglatges de telefòn, vòste servidor qu’ensagèc de respóner a aqueras questions e duas autras, en mens de cinc minutas quan li auria calut ua ora ! No vau cap préner vòste temps mes ensajar pr’aquò de vos condar eras causas.

Que vi peth prumèr còp Lo Diari, ça’m sembla, en estúdio de Ràdio País on enregistram a Lescurri. E que descobrí que Silvan Carrèra i parlava de musica, e que i vi tanben fòtos e entervistas polidas de duas cantairas nostas. Un prumèr contacte agradiu e lèu que fu lector deth jornau bimensuau. Ua revista de mes, jo que leigia de longa Reclams, Lo Gai Saber, País Gascons de Per Noste, d’autas, e i avia fèt passar tèxtes quan eths cap-redactors n’avian volut. Qu’è tostemps aimat eras revistas, qu’è soent regretat que sian tant pòc leijudas. Qu’èran mes leijudas, ça’m sembla, enas annadas 50/60, Les Temps modernes, Esprit, La Pensée, La Nouvelle Critique, enà no citar qu’aqueras, e que fuc un plaser deths grans que Camelat e Simin Palay ajan creat Reclams de Biarn e Gascougne, era revista uei centenària e qu’a recebut tant de bons calams. Cada revista qu’a eth sièu interès mes de mei qu’ajuda a fèr víver e conéisher eth partit, eth moviment d’idèas, que noireish era « disputa » intellectuala o auta. Que’m sembla que se’n pèrd uei pregondament eth sens, eth gost.

Parlem deth Diari ! Quinze ans ! Ua junessa ! Que se’n a d’a véser, solide, avans de recéber sas letras de noblessa. Mes que son pressats eths Camelat o Palay de uei ! E qu’an utís per anar aviat, entrar lèu en immateriau, en virtuau, en robotic e tots eths -ic. Praube de jo, sieis còps eths 15 ans ! E per agravar mon cas, que som tant urós de poder bailinar eth jornau papèr quan arriba ath abonat que som ! De -ic no coneishi cap : tanplan seria un reac-revolucionari aqueth barbut ! Segur en tot ces que’s senteish mes plan enas talvèras, en eths escarts enà protegí’s deth monde qu’anam deishar aths nostes mainats.

Bon 15ème anniversari pr’aquò a tots e en prumèr aths valents e escarrabilhats que dan eth vam a noste jornau !

Eth noste amic Miquèu Pujòl que sòrt de paréisher un libe, on conta ua part dera sua vita, en francés e en gascon, damb eth medish estile desplegat en eth Diari !

Itinéraires

Michel Pujol
Les Amis d’Aulus et de la Vallée du Garbet, 05/2023
132 paginas
14,5 x 20,5 cm

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Miquèu Pujòl

Un « Gavatch » en « Diari ». Nascut eth 27/01/1932 a Ercé en Haut-Coserans, qu'è parlat «gascon ara popa, qu'ei era mièva prumèra lenga, mes passat peras escòlas guèita qu'ensenhè eth francés (e un chic latin e grèc), e eth « occitan » que'm demandèren d'ensenhar enas annadas70. Militant dera Causa que venguè doncas , e encara mes enas annadas 90, quan m'arretirè en Bigòrra. Actor de Radiò-Païs, autor de Cronicas en Jornau locau, de plan de tèxtes de tota mèna en revistas (Païs Gascons Per Noste, Reclams, Gai Saber, autes...) e per mantun Concors d'expression gascona, actor deths « Amis d'Aulus et de la vallée du Garbet », embauchat en dus filmes, « l'Orsalhèr » e « la Vallée des Montreurs d'Ours » en qualitat de petit-filh d'un Orsalhèr. Que i a monde que m'an coneishut militant communiste pueish gauchiste deras annadas 50 a 80, e sindicaliste deths peluts en licèu de Murèt. Que som riche de cinq mainats, autant de petits-mainats, e de dus arrèr-petits-filhs. Que contunhi de participar aths « Amis d'Aulus, e a Radio-Païs on è fèt pielas d'emissions desempueish 1993, uei « Navèras camadas » on parlam de tot en gascon. Qu'è responut ara invitacion deth « DIARI », on è volut èster « d'Escart e de Talvèra » coma som tostems estat, militant mes en ensajant de no pas pèrder era capacitat de reflexion, enraïgat e dubèrt, en particulièr en presentant escrivans un chic desbrembats o costats mau coneishuts d'aquestis. « Gavatch » que 'm volè aperar quan escrivè, cada setmana annadas e annadas, ena « Nouvelle République de Tarbes », Gavatch qu'ei un qu'ei d'aci e non ei tot a fèt , Coseranés en Bigòrra, gascon cap e tot mes qu'aima a parlar de Mistral, de Bodon, o Delpastre coma de Camelat, qu'aima eth francés e d'autas lengas, d'escart e de talvèra se voletz. Maishant cantaire, qu'è escotat tots eths cantaires, eths dera Hestejada de Bigòrra, e de plan de coralas, e en eths melhors Marti eth prumèr, Nadau, et tots eths qu'an seguit, d'Eric Fraj a Marilis Orionaa. Mes que m'agrada d'entener "le Chant des cerises", Montand, Brel, Brassens, e tutti quanti, e uei de mes en mes eths grans dera "musica classica", Mozart, Bach, Verdi, tot Intermezzo ara TV... qu'avetz endeviat ! Pr'aquò, quin plaser d'entener un arrèr-petit-filh attacar dab un auboès deth Coserans o un filh dar-se'n dab Nadau ! Miquèu Pujòl

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Los pòdcasts

Los darrièrs clips

Cargament...

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.