Dos morres mascles, dos morres de cinèma, crèban l’uòu aquesta passa. Lo promier morre que ten sus lo còrs d’aqueu gigant d’un metre 96, lo vesètz, es aqueu dau Jacob Elordi. Carismatic que non sai, sa beutat es sempre una trapèla per quau s’i freta dins qunta ficcion que sigue. Una trapèla seductritz e per leis autrei e per eu. Pauc a cha pauc, pecaire, seduccion ven embarrament. Sei personatges geinan per sa perfeccion manipulatritz e contrariada, representats coma un àngel dins un monde de minotaures, ambe d’alas d’aur ò perduts dins un laberint dins lei serias que lo jovent de 27 ans treva.

Lo segond morre es una figura, una cara, un visatge, una gula, dos uelhs blus esconduts darrier una masqueta gonfla de carn e d’escladuras. Vaquí l’Irlandés Barry Keoghan, 32 ans, lo còrs atletic d’un boxaire, de còps rusat coma un rainard ò de còps fadat dau gròs grun dins leis racòntes onte barrutla. Pòu tugar ton cat (Love/Hate), jogar un fieu sorne (Norfolk) ò te retrobar dins un espitau psiquiatric desguisat en Joker (The Batman).

L’òbra que met cara a cara aquelei bèlei personalitats, que lei recampa sus lo ring es Saltburn, de l’excellenta realizatritz britanica Emerald Fennell, femna d’engèni qu’a ja signat lei melhors escenaris de Killing Eve.

Saltburn : vaquí un filme que tusta ! Un OVNI qu’ara lei plataformas de streaming coma Amazone Prime se pòdon permetre : sens aquò auriá pas passat lei frontièras deis Estat Units e l’auriam mancat. Virat en ecran 4/3, lo thriller dins lo biais « sieta anglesa » se debana en 2006. Promiera pontannada a Oxford onte Oliver Quick (Keogan) se pèrd e a de mau per s’integrar dins lo mitan estudiant. Segonda pontannada au castelàs de son « amic » Felix Catton (Elordi) que temptarà de conquistar un temps. Es erotic, i a de sang, i a de leissiu, de saba, tot se mescla, e aprenèm a conéisser la tribú Catton tan calucs leis uns coma leis autres. Oblidarem pas lei figuras impausadas de « filmes de castelàs » onte s’escondon lei vampires : la preséncia d’un serviciau intrusiu, la matròna autoritària, lo paire de familha feble, la sòrre estrani.

Dins aqueu jòc de Cluedo, la manipulacion senhoreja e la tension es au mai naut tot dau lòng. Oliver, lo faune dei grandei banas de cèrvi, fa l’amor d’un biais singular que fa desenant lo buzz sus lei malhums sociaus.

Tornem a la familha Catton. Se pausarem de lònga de questions sur lei tòcas precisas de cada personatge, geinats per una aristocracia tròp poderosa e l’ombra d’una treva : un amic desaparegut au castelàs l’estiu passat, que se ditz Saltburn. Quau son lei bòns ? Quau son lei marrits ? Quau vòu quau ? Quau vòu qué ? Perqué lo filme es a la promièra persona ?

Es liure, es descomplexat… es lo biais anglés de l’afaire ! E la fin vos laissarà pas sus vòstra fam : scèna d’antologia, un còp de mai, qu’escapa a la morala ambienta. Qu’aquò fai de ben ! Armas sensiblas, anaretz sus lei cadenas Disney. Leis autrei, laissatz-vos temptar per una visita, grasilhas ben dubèrtas, dau castelàs Saltburn.