Lo « Boèci » : l’emergéncia de l’occitan literari
Boèce de Consolatione Philosophiae
Sorsa : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Lo « Boèci » es la version occitana de la Lo « Boèci » : l’emergéncia de l’occitan literari
Lo « Boèci » es la version occitana de la Consolatio philosophiae, òbra morala del filosòf e òme politic latin Boèci (480?-524). Aquel tèxte es estat compausat per un clergue lemosin pròche de l’abadiá Sant Marçal de Lemòtges, un dels brèces de la « scripta » occitana qu’espelís a l’entorn de l’An Mil. Es uèi considerat coma lo mai ancian monument literari de la lenga d’òc.
Es conegut per un unenc manuscrit de 258 vèrses decasillabs contengut al dintre d’un recuèlh de manuscrits religioses del fons ancian de la Bibliothèque d’Orléans (manuscrit 444). Son passatge del Lemosin cap a Orleans data de la Revolucion Francesa ont, coma mai de 210 manuscrits de l’abadiá Sant Marçal de Lemòtges, es estat confiscat. Vengut proprietat de l’Estat es estat fisat a la vila d’Orleans que n’assegura uèi la conservacion.
Lo tèxte conegut uèi es pas qu’un fragment de l’òbra originala, debuta a la pagina 269 del manuscrit e s’arrèsta a la pagina 275 sus un mot troncat. Evòca l’empresonament de Boèci per lo rei Teodoric lo Grand (455-526) a la debuta de la « Consolatio Philisophae » e constituís probable lo començament d’una òbra mai voluminosa que son ambicion literària despassava lo quadre de la simpla traduccion del latin cap a l’occitan. La version occitana del tèxte compren per exemple de notacions que venon de las legendas popularas de la vida del sant. L’autor se permet tanben de libertats literàrias coma dins son biais de descriure los vestits de Dòna filosofia al moment de son rescontre amb Boèci.
Boèce et Philosophie / Besançon
BM – ms. 0434 f. 314
Annèxe : Lo tèxte occitan mai ancian conegut… mas probablament pas lo primièr de l’istòria
Los divèrs elements aponduts per l’autor del « Boèci » rapòrt a l’òbra originala e l’atencion portada a la forma del recit dins aquela nòva lenga escricha daissa tanben pensar que s’agís pas d’una òbra lingüisticament isolada mas que pren plenament sa plaça dins una produccion literària occitana rica.
L’autor emplega tròp finament las subtilitats permesas per la literatura per èsser considerat sonque coma un simple clergue qu’emplenariá una simpla tasca de traduccion, es mai segurament un poèta de mestièr ancorat dins una literatura occitana ja vivaça. L’occitan s’impausa aital tre son aparicion coma una lenga d’innovacion literària que prefigura l’aparicion gaireben un sègle mai tard dels primièrs trobadors, Guilhèm IX d’abans.
Per anar mai luènh :
Una presentacion en francés dels manuscrits de la bibliotèca d’Orleans
http://aurelia.orleans.fr/archives-et-manuscrit (presentacion del fons d’archius e manuscrits)
Accedir a la reproduccion numerica del document
