Seleccionar una pagina

Espòrt

0 |

« Bortitz bainan lagun » La fòrça mès dins l’amistat

« Bortitz bainan lagun » La fòrça mès dins l’amistat

Fa dejà 1h30 que Bankà, setter anglés fidèla de quatre ans, tira le Patric son mèstre, demèst las falguièras rossas e las tojas gotejantas d’una bruma que pisha. Le silenci de la tardor es copat de còps que i a pel tirelí de la torda, l’esquileta d’una manech o le coac de qualques còrbs. Trempada mès plena de frenesia e coma programada per l’espèra, la Bankà, sens cap jamès s’alassar, fonha l’aire e destria en quista d’una flairina saborosa. Le Patric darrèr, berreta espotida sul cap, passes sords, fusil sul davant, avança sens pas jamès quitar de guinhar la gossa, la sap rassegurar e la sap mestrejar sustot. Coma un bon tresena linha de l’US Baigorri, se sap fa sens cap esitacions las bordaduras per arrestar las presas innocentas o afoladas que la Bankà aurà levadas, e d’un pet… PAM ! En aqueste començament de las annadas ueitantas, en Iparralde, tot es malurosament caça permanenta dempuèi qu’una fusilhada davant l’Ostalariá Juantorena rota de Pamplona tuèc net dus CRS : PAM !… PAM !… Pels militants de l’organizacion separatista basca Iparretarak, començan alavetz annadas de clandestinitat, de desaparicions e de tracas violentas menadas pel G.A.L. (Grop Antiterrorista de Liberacion). Per las populacions del reire-país e dels barris populars de Baiona comença una omertà que durarà fins ara.

Dins la sala embrumada per las clòpas espanhòlas de bon afar, Joan-Claudi, le patron, asaga sos protegits amb l’aperitiu, la taula es mesa amb les botilhons d’Iroleguí e las carnsaladas s’espèran las prumièras nhacadas aganidas. La paraula es fòrta e la man amistosa per l’amic que ven de dintrar. Darrèr, en fons sonòr, sus l’unenc ecran de television, « Telefoot » celebra una messa que diguns compren pas. De fet, ací la veishiga es ovala. E dins aquesta bulla ovoïda, le defòra a pas cap presa. Totis an gravat aquel pacte dins la pèira dura, es clavat. Tre passada sa carcassa espesa e coconhat dins aquesta doça calor, le Patric es tirat de l’un l’autre pel compte-rendut de la maitinada a la familha. Patric, doanièr la setmana e companhon de vestiari tres còps setmana. Cal precisar qu’auèi jorn de partida, doanièr, contrabandièr, païsan, foncionari, militant politic, obrièr… etc, se barrejan per fargar l’amistat e defendre las colors del canton. Ací la passion del rugbí demanda una parentèsa sacrada als idealismas militants e a la mecanica freda de l’Estat. Son representants de la Joinessa e jamès traïràn pas aquò.

Dins le vestiari, la mostor cauda contrasta amb l’umiditat fresca del terrenh. Les òmes se sarran per una ronda que lèu menarà a un estransi ritmat pel tustejadís dels crampons sul paviment e las longas alenadas. Les menaires sermonan e dan recomandacions precisas : « en mesclanha amassa, placar sens pas jamès renonciar, avançar totjorn, avançar encara… Le nòstre nau pichonet ac cal pas tocar sinon… Darrèr, se cal parlar !… Eric, mic, en toca, assegura ton lançar ! »

Dins le corredor, le fiuladís de l’arbitre que ressona indica qu’es ora. Les gròsses sortiguèron pas, pas la pena, les ¾ s’encarguèron d’esprovar la metèo amb qualques corsas sanguinas, la pòrta se durb e les estomacs se tòrçon. Ultimes agaits abans las ajustas, cal marcar le territòri e evacuar sas crentas, cap potingas i fa pas a la paur de perdre. Tot aquò passarà als prumièrs patacs. Seguir l’arbitre dins le long corredor escur e cabussar dins la lutz, se desliurar portat pel bramadís dels sius : rotladas, morniflas, bramadas… La realitat del rugbí amator de las annadas ueitantas.

« Le bon vesin fa le bon maitin » mès al vèspre maishanta limonada sul pet de 15h aqueste dimenge ! Amb les lanusquets, les adversaris d’auèi, vesins de tot temps, s’i pèla pas figas generalament e se’n calguèc de pas gaire per qu’una brava pampa petèsse. Pas gaire vòli dire qualques frasas en basca sus las anóncias, lenga suspiciosa per l’adversari crentós coma ac pòt èstre l’occitan o le catalan dins d’autres airals. Lenga suspiciosa subretot perque ara lenga de terroristas. Coma un brave auratge d’agost, una pluèja de braçadas va tombar pendent longas segondas puèi pas pus res pendent le demès de la partida. Caliá levar qualques malentenduts. Aprèp, coma sovent sus aquesta tèrra païsana, un jòc fait de sobrietat, d’una simplicitat passada dempuèi generacions se va derotlar amb una solidaritat que crenta pas. Sus aquelis còsses durs, fargats per las òbras de cadas sasons, le vam landés se va usar per acabar de desaparéisher definitivament.

Serà una victòria viscuda coma una liberacion que va assegurar las prumièras plaças qualificativas per l’U.S.B.. Mès la victòria demòra subretot de cimentar a l’entorn d’un jòc una societat nhafrada pel dòl e la suspicion generalizada. E le gòt de l’amistat amb lescas d’ardi gasna serà naturalament partejat amb l’autre coma una man parada amb generositat. Ne serà atal per auèi coma per doman : rufes mès amics, atal dança le rugbí…

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Hervé Pouvillon

Formator en lenga occitana, Hervé la liga al territòri, a la natura e sa descobèrta, notadament dins Arièja, qu'i viu. Es un afogat de football e de rugby.

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Los pòdcasts

Los darrièrs clips

Cargament...

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.