Rosina de Peyre

En aquesta cronica, no vos parlarè cap dera Rosina que coneishetz, qu’escotatz, votz encantaira se’n i a avut, estela que s’ei amortada en cèu occitan. Coma ensagi de fèr cada còp, que voleria evocar era Rosina qu’è coneishut, taua que l’è vista, sense tornar díser tot çò qu’a fèt.

Que l’entenèrem a cantar enas annadas 60/70, deth tems deth “Conservatori occitan”  de Francesa Dague, deth tems on Claudi Marti secotiva “un païs que vòl pas morir”, on plens de vam e d’esper cresiam tot possible. Tanplan no furem pas estonats qu’en 1982 Jean Fléchet causeisha Rosina de Peyre en sièu casting deth film L’Orsalhèr. Que l’i vesem jogar era mair deth Gaston Sentein personatge pricipau, mair atentiva, en contraste damb eth pair pro rude, qu’èra Leon Cordes, eth poèta lengadocian de 20 ans mes vielh, que nos quitèc quauques ans a. Se podia Patrice Icart, eth vaquèr d’Ercé, alias Gaston, trobar pairs de ficcion mes plan causits ? Que’m vié era imatja deths adius de Rosina ath Gaston quan li balha eth capèth gran de son pair, sol gèste d’amor deth pair ath filh qu’a volut a tota fòrça “partir ath ors” enlòc de laurar eth camp e era prometuda deth vesin.

Rosina e Leon no’s contentèren cap de fèr eths actors, que balhèren serada deras qu’òm n’oblida pas ena grana sala deth Larèr rurau, benevolament, en tota simplicitat.

Mes proishi sovier, qu’agè era surpresa, un ser de Nadau on me decidè ath derrèr moment de pueijar en país, d’entener Rosina a capella devant ua glèisa arrasa de monde cantar aqueri cants traditionaus dont avia fèt un CD damb era filha, Martina.

Er’idèa qu’èra estat era de Felix Castan present aqueth ser e que m’expliquèc era sièva volontat de trobar figuras de proa atau per Occitania tota ! No som cap segur qu’aquera idèa sia estada completament deth gost de Rosina, mes que’s forçava era cantaira a fèr tot çò que li demandavan pera renaishença dera lenga e dera cultura nostas.

N’anè cap sonqu’un còp en sièu “castèth” de Pèyre, e qu’ac pòdi arregretar. Pèyre que fuc cresasque un lòc d’aquera renaishença possibla, e damb era mort de Rosina, que mesuram un chic mes quin s’ei aflaquida ath briu deths ans ua grana esperança, en tot càs qu’ei çò que’m disi aquesti tempses. Tiò, Felix, qu’avias rason, figuras de proa autenticas que nos cau, Rosina que’n ei estada ua, coma tanben ua Jacmelina tròp lèu enanada, votzes de femnas ath costat dera de Claudi Marti.

Pòquas, pòques, que’n citi, a d’autes e d’autas que pensi, en disent eth mièu adiu ara Rosina. Arren no s’acaba, tot que torna començar , qu’ac vòli créser !

Miquèu Pujòl, fin de printems o debut d’estiu 2019.…