Niça de totas eras talvèras
Quin parlar d’un lòc tan celèbre e que tot just ai traversat en torrombiòla ? Ren que no sabi de Niça, sonque en imaginacion. Mainat, qu’entené a parlar dera Còsta d’Azur, un país on no i a pas d’ivèrn ça disian, e on vivian en palais eths miliardaris, autan díser eth Paradís sus Tèrra ! D’auguns deths nosti « Americans » que s’i anavan passejar quand avian pro ganhat. Condes ?
Pr’aquò, n’ai cap podut arribar a uei sense apréner pecics d’Istòria e d’istoèras d’aquera Ciutat pro estonanta, qu’ei passada en tan de mans desempuish era Antiquitat, e qu’òm seria temptat de véser cosmopolita, ua Estela tostemps a cambiar de lum e de plaça. Pas estonant que sia mes que passat pr’aiquí un Guillaume Apollinaire, noste poèta eth mes d’enlòc e totun aimador dera França coma cap, ath punt de morir per era.
Friedrich Nietzsche, eth, que celebrèc era Riviera e doncas Niça coma era patria deth solelh que tan li mancava enas bromas germanicas. Mes autan trobava eth quartièr francés « insuportable », espècia de resèrva borgesa, autan li agradava eth quartier italian, eth mes ancian, on aimèc a víver e on valia mes conéisher era lengua italiana.
A Niça èra naishut en 1807 ua espècia de Che Guevara d’aqueth siècle, eth Giuseppe Garibaldi, e aquò qu’acaba de balhar ua idèa d’aquera ciutat que damb quauques milierats de poblans joguèt un tau ròtle istoric, e ne jòga pas tan auei cresasque damb entorn deth milion. Que’n entenem a parlar en domeni deths espòrts, e qu’apreni que nasquèt a Niça eth noste gardian de but dera equipa de França Hugo Lloris.
Un cèu tan pur en tota sason qu’a fèt vier sus era Riviera mes d’un pintre, d’un musician, d’un arquitècte, d’un artiste, Auguste Renoir que i tenguèt un talhèr, Paganini i nasquèt e s’i moric mes eth imatge que nos fèm de Niça qu’ei pr’aquò eth d’un reiaume deth Torisme, e era Promenada deths Anglesi no pòrta cap per azard aqueth nom. Quin no pensar ara Reina Victòria !
E puish eras causas que’s son ennegridas pera politica, damb actors coma Jacques Médecin, entr’autis politicians maquiavelics. E çò mes grèu, solide, estarà eths episòdis d’atemptats terroristas, dont eth dera Basilica, que nos empachan de somiar encara deths imatges d’Epinal deth temps de mainadèra.
Que deishi a de mes sapients eth parat de parlar deth niçard, varietat de provençau dont coneishi pòc eths que l’an escrivut, que vergonha me’n vié. Que cresi qu’en francés Niça se pòt enorgulhir d’un Le Clézio, e qu’espèri qu’amics nos van fèr descobrir calams provençaus !
Peth moment que poderia tornar escotar era votz de velós deth Moustaki que’s moric a Niça en 2013, eth vengut d’Alexàndria, eth que’s cantèc « métèque », epitèta qu’ai pensat dar a ua Ciutat qu’a acuelhut tot un Orient, e mes qu’aquò…
