Dins una revista provençala legissi (al mes d’octobre de 2022) lo compte-rendut d’un eveniment felibrenc que se passèt lo 9 de julhet de 2022. Èra mai de tres meses abans.
Coma èra previsible, l’autor (anonime) del modèst compte-rendut emplega lo preterit per contar çò que se passèt aquel jorn.
« Lou mounde s’endraiè de-vers l’ufanouso estello di sèr rai en pèiro de Font-Vièio que s’inaugurè, en 1966 […] ».
Desvelèron la lauso que desenant signalo l’esplanado.
L’oumenage dóu rèire-capoulié […] coumencè ansin.
Moussu Ives Feydy clavè la ceremonié [sic, per “ceremounié”] emé de mot amistadous e recouneissènt.
Res a dire sus aqueles cinc preterits emplegats per parlar de quicòm que se debanèt dins un periòde ja luènh de nosautres : un periòde que i sèm pas pus dedins. Aquò es d’occitan provençal “blos e natural”. Frederic Mistral parlava aital.
Mas, dins lo meteis tèxte, per parlar del meteis eveniment que se debanèt dins la meteissa jornada, l’autor ditz :
Tambèn, an pres la paraulo [un tal e un tal].
Lou trin s’es persegui.
Un councert […] qu’a, coume de costumo, regala l’auditòri.
Aquel emplec del passat compausat, per exprimir d’accions que se debanèron exactament dins lo meteis contèxte temporal que d’autras accions, exprimidas aqueste còp ambe lo preterit, es pas justificat. Aquò sembla voler dire que, per l’autor, emplegar un o l’autre d’aqueles dos tempses del passat, aquò se pòt far “a vista de nas”.
La realitat es que dins un occitan autentic (e lo provençal es d’occitan) se ditz « Tota la setmana a plogut » quand sèm encara dins la setmana en question, mas « Tota la setmana ploguèt » quand se tracta d’una setmana situada a un periòde que i sèm pas pus dedins.

Tres causas per acabar :
1 — Aquel destriament entre preterit e passat compausat s’obsèrva dins practicament totas las fòrmas localas de lenga d’òc.
2 — Que lo tèxte siá en grafia mistralenca o en grafia occitana i càmbia pas res.
3 — Aquel punt de gramatica es presentat detalhadament dins : Jacme Taupiac, Gramatica occitana, 2021, paginas 124 e 125.