Hélène Carrère d’Encausse ven de morir, lo dissabte 9 d’agost de 2023. Èra nascuda lo 6 de julhet de 1929. Èra filha d’una familha de la nauta noblesa de l’empèri dels tsars de Russia. En 1917, los « Zorabishvili » perdèron tota lor fortuna materiala e s’exilièron en França.
Ne legir maiJoan Thomàs a volgut entamenar un trabalh de recuèlh de la paraula de traductors e traductrises, per esclairar lo percors, las reflexions, las envejas d’aquel monde amagats dins l’ombra d’autors famoses. Per aqueste primièr còp, la paraula es la de Joachim Blasco !
Ne legir maiDins tota lenga de cultura i a una certana diversitat dins la nòrma grafica
Ne legir maiUn mòt terrible qu’a creat de negacion de la realitat d’una lenga per los Occitans e encara per los occitanofònes restants. Mesclar de lengas autras que lo francés amb de variacions dialectalas dal francés o l’anarquia linguistica opausaia a la regularitat langatgiera republicana parisenca.
Ne legir maiSe pòt dire que la rintrada es un bric cargada per Lo Diari !
Atal lo 30 de setembre venent a 16h, a la Bibliotèca d’Estudis e del Patrimòni de Tolosa, farem omenatge a Robèrt Lafont, amb un eveniment consacrat a aquela figura importanta de l’occitanisme.
Aqueste jorn, i presentarem tanben un novèl fòra seria del Diari…
Ne legir maiCada an, quand arribava la sason de vendemiar, Enric Tissinièr qu’èra nascut a Maubèc, a la bòrda de Pinamont, lo 30 de genièr de 1890, passava un parelh de jorns a tornar metre de cercles nòus a las barricas e a las semals que n’avián besonh.
Ne legir maiDins una revista provençala legissi (al mes d’octobre de 2022) lo compte-rendut d’un eveniment felibrenc que se passèt lo 9 de julhet de 2022. Èra mai de tres meses abans.
Ne legir maiFa mai de dos mila ans, quand l’empèri roman s’espandiguèt e que la lenga latina remplacèt pauc a pauc las lengas que se parlàvan dins çò qu’es actualament lo territòri de “la granda Occitania”, de Bordèu a Niça, cadun se metèt a parlar latin coma podiá. Lo latin parlat a Rodés, a Tarba o a Marselha foguèt “escarraunhat” diferentament.
Ne legir maiFar una enquèsta en questionant un “parlaire natural” es la manièra de far acostumada dels universitaris especialistas de dialectologia que vòlon estudiar l’occitan que se parla o que parlava a una data tota recenta dins las familhas ont la lenga s’es mantenguda. I a una autra manièra de far, que demanda plan mai de temps mas qu’es tanben immensament respectabla : escotar ambe granda atencion cossí pàrlan concrètament los famoses “parlaires naturals”, sense pausar cap de question, e notar sulpic, en grafia fonetica, çò que ven de se dire.
Ne legir maiPer la grafia d’aquel mot venèm de passar, per tres estapas. Primièra estapa. Alibèrt…
Ne legir maiTanta Chiqueta o basta Chiqueta, es una personificacion feminina de la mòrt. « Tanta » indica la proximitat, que cadun costearà dins totas las familhas e mai solets, lo mai tardi possible tant qu’a far. Geograficament dich, a la nòstra conoissença, aquela personificacion es emplegaia en occitan dals Alps Maritimes, vivaroalpenc, coma niçard e provençal oriental e ren mai. Una varianta occitana coma la Granda segaira o mai l’actual personatge, mite que sembla urban, de la Dòna Blanca.
Nòstras ofèrtas d’abonament : Abonament a Lo Diari – 1 an (papièr + web), Abonament a Lo Diari – 1 an (web) o Abonament a Lo Diari – Illimitat (web)
Se ditz que la feda anhèla quand fa l’anhèl ; que la cabra cabrida quand fa lo cabrit ; que la canha canhòta quand fa lo canhòt ; que la cavala polina quand fa lo polin ; que la vaca vedèla quand fa lo vedèl. Analogicament, dins lo parlar familiar e pas gaire respectuós, se ditz que la femna pichona quand fa lo pichon.
Ne legir mai
Lo Nadal del Diari 2023
27,00 €
Abonament a Lo Diari
De : 1,50 € / mes
Lo Diari (al numèro)
0,00 € – 5,00 €
