Seleccionar una pagina

L'occitan blos

0 |

Lo cercle

Lo cercle

Cada an, quand arribava la sason de vendemiar, Enric Tissinièr qu’èra nascut a Maubèc, a la bòrda de Pinamont, lo 30 de genièr de 1890, passava un parelh de jorns a tornar metre de cercles nòus a las barricas e a las semals que n’avián besonh.

Maubèc es una comuna de Lomanha. L’occitan de Maubèc es de gascon. E dins aquel gascon, vendemiar se ditz vrenhar (coma dins tota la Gasconha), una semal se ditz una semau e un cercle se ditz un ceucle. Soi lomanhòl ; vrenhar, la semal, le ceucle son de mots qu’ai ausits de centenats de còps e qu’ai sabuts abans de saber qu’aquò se disiá vendemiar, la semal e lo cercle en occitan estandard. Ai totjorn ausit dire lo ceucle ; jamai de la vida lo *cèucle.

L’etime latin de cercle (es a dire lo mot latin qu’es a l’origina del mot occitan) es, tot simplament, circulum (a l’acusatiu), ambe l’accent tonic sus la vocala i qu’es brèva. E se sap que l’evolucion previsibla de tota i latina tonica e brèva es la vocala e barrada dins fòrça parlars occitans :

  • bibit > beu (francés « il boit ») ;
  • implicat > emplega (francés « il emploie ») ;
  • siccum > sec (francés « sec ») ;
  • siccam > seca (francés « sèche ») ;
  • video > vesi (francés « je vois ») ;
  • viridem > verd (francés « vert »).

Doás de las fòrmas popularas correspondent a l’occitan estandard lo cercle son lo celcle e lo ceucle, ambe una e tonica barrada.

Mistral, dins Lou Tresor (tome 1, pagina 555), pòrta lou cercle e lou céucle, e non pas lou *cèrcle e lou *cèucle. Alibèrt, dins son diccionari, porta tanben lo cercle (p. 217).

Las divèrsas fòrmas de la lenga parlada (cercle, celcle, ceucle) e l’etimologia coïncidísson : dins un occitan estandard blos e natural, la fòrma que cal causir es lo cercle, ambe una e tonica barrada.

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Jacme Taupiac

Jacme Taupiac, nascut en 1939 en Lomanha, es un lingüista occitan contemporanèu reconegut, membre del Grop de Lingüistica Occitana, del conselh lingüistic del Congrès Permanent de la Lenga Occitana e de l'Institut d'Estudis Araneses-Acadèmia Aranesa de la Lenga Occitana. Trabalhèt e trabalha encara bravament sus la normalizacion de l'occitan e lo desvolopament de l'occitan estandard. Publiquèt un ramelet de trabalhs sus la lingüistica occitana : L'occitan blos (1964), Diccionari de mila mots (1992), Gramatica occitana (2000)...

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Los pòdcasts

Los darrièrs clips

Cargament...

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.