Exagerar
Exagerar
Los parlaires naturals — qu’èran encara quicòm coma dètz milions en 1918 — conjugàvan coma cantar un fum de vèrbes sabents qu’aurián degut se conjugar coma bastir o sentir. Aquò s’apreniá a l’influéncia del francés ont se ditz décider coma chanter.
Concrètament, aquò vòl dire que dins la lenga parlada pels que l’an pas estudiada a l’escòla, s’ausísson de causas coma : « Es el qu’o a decidat. L’aiga es tota polluada. Possèda dos ostals. » Dins un occitan pus blos, aquò se ditz : « Es el qu’o a decidit. L’aiga es tota polluïda. Possedís dos ostals. »
Alibèrt nos explica qu’en bona lenga occitana cal pas dire decidar mas decidir. (Gramatica occitana, 1935, p. 89.)
Mas, pecaire, i a de « mièges sabents » que fan l’ultracorreccion de conjugar coma bastir de vèrbes que se conjúgan coma cantar. Sabi pas s’an l’obsession de la distància maximala al respècte del francés… Cossí que siá, aquò los mena a emplegar de fòrmas que son de monstruositats : se *disputir, *escotir, *exagerir, *precisir, *situïr. Dins un occitan blos e natural, de segur aquò se ditz : se disputar, escotar, exagerar, precisar, situar.
Quitament las personalitats pus respectablas de l’occitanisme emplégan qualque còp aqueles barbarismes. En 2005 legiguèri, de Robèrt Lafont : « Es que simplifiqui o exagerissi ? » (Prefaci del libre de Hervé Terral : La langue d’oc devant l’école, p. 9.)
Naturalament, caliá dire : « Es que simplifiqui o exagèri ? » Lo vèrbe exagerar se conjuga coma levar : exagèri, exagèras, exagèra, exageram, exageratz, exagèran.
