La benda dessenhada dins lo vent
Un còp èra Barbarella, eroïna de benda dessenhada de las annadas 60-70, femna de la siloeta somiada sortida dret d’un cervèl masculin, « femna liura » que viatja de planeta en planeta. Se retròba malgrat ela sovent las popas a l’aire mas fa pas mistèri de son anatomia. Pr’aquò son autor Jean-Claude Forest se defend de ne far una pin-up. Soi d’alhors pro suspresa de veire que pensa qu’es un estile de « femna qu’a totjorn existit ». Ah ? mas la femna de las formas extraordinàrias inspiradas de Brigitte Bardot es pas tant comuna qu’aquò e me sembla que demòra çaquelà lo produit d’un fantasme. E per un occitan quinas formas auriá lo fantasme ? Parièr mas amb un pauc mai de poesia de trobadors ? E ben i a pas gaire de BD 100% occitana – vòli dire que sián pas de traduccions – mas avèm l’astre d’aver aquò dins los bacs. Se Barbarella podiá èstre inspirada dels traits de Brigitte Bardot, L’eroïna eponima Calabrun, bruna amb son pel dins lo vent fa pensar a la cantaira Josiana sus la pocheta del 33 torns « Cançons d’amor e de tèrra », bèla, l’aire salavatjon, rebèl, indomdable.
Calabrun fa pas gaire mistèri de son anatomia tanpauc e lo còp de credon dels fraires Ciochetti pren de plaser a ne far valer las corbas dins totas las posicions. Per aquò tanben, Calabrun es una BD plan dins lo vent. Sortit en 1975, aquel album fa evoluir Calabrun, filha eiretièra del comte Maurèl al castèl de Rocabruna, al mièg d’un univèrs poeticò-oniric. Calabrun passa d’espròva en espròva de trabucs en trabucs amb un bon palm d’erotisme. Es l’expression dels fantasmes que los dessenhators gausan enfin exprimir après d’annadas de benda dessenhada casta. Brembam per exemple François Schuiten de l’epòca de Metal Hurlant qu’avoa lo seu fantasme dins sos dessenhs de còsses de femnas. O a pena mai tard que Calabrun, Isa lo personatge de Bourgeon dins Les Passagers du Vent a la quala un gus repròcha d’èsser tròp afiscaira respond qu’a pas costuma de far mistèri de son anatomia mas que se pr’aquò esperèsse quicòm de sexual, seriá pro granda per o far saber.
L’istòria de Calabrun a una narracion de l’estile Blake e Mortimer de la primièra epòca : la narracion fa pas pro fisança al dessenh al punt de lo doblar per sos comentaris. Un legeire actual de benda dessenhada a pas pus costuma de legir atal las istòrias. Los autors d’uèi trabalhan mai la rompedura e lo non dit, mas es pas una flaquesa dels scenaristas Marcèu Esquieu e Cristian Rapin. Aqueles autors polimòrfes devon segurament aver costuma de legir de bendas dessenhadas, que l’estile es semblant dins… Barbarella. Puèi Marcèu Esquieu es contaire e poèta, e aquò se legís. Çò-ditz Calabrun a son trobador aimat « Tant agradiva es ta cançon que me sentissi venir laüt e mon còs lisa jos ta man d’esperar l’alba ».
Mas una question demòra : A un liure arbitre Calabrun ? A lo costat rebèl dont parla Forest per l’empachar de tombar dins lo costat purament vamp ? Dins son viatge psiquedelic, Calabrun recep coma instruccion de l’encantaire Naïm « ton camin d’espant e d’amor te menarà a travèrs lo cèl e la tèrra per te desempegar, a la perfin d’aquel còs de malediccion que trigossaràs d’aquí a l’alba. » Amb aquela vision catara de la carn, lo còs tractat coma una empacha, es un objècte. Tanben Calabrun travèrsa las espròvas sens i poder res far, las subís e aquò se vei a l’expression quasi sistematica de sa cara, entre patiment e somission. A tal punt que lo lector ne pòt arribar a voler sa desliurança, mas ne profita abans per se rinçar l’uèlh.
Avèm doncas una eroïna femenina, mas bailejada per de compositors masculins amb una sensibilitat masculina qu’aconselhi a un lectorat masculin. Pecaire, los legidors de benda dessenhada son tanben per bona part de legidoiras. Mas s’aconselha tanben coma marcaira d’una epòca, occitanista cèrta, mas que s’inscriu plan dins lo vent de la benda dessenhada de son epòca. Calabrun viatja entre sòmi e realitat (aquela de las annadas 70) e rescontra un fum de celebritats de l’epòca. Lo jòc es de reconéisser de las quinas son representadas en siloetas a mesura de l’istòria. Jimi Hendrix, Paul McCartney ?… A pena s’ausirián pas un cantaire a tèxte dire « Calabrun, garda tas botinas / e vèni me dire un enfin un còp / Que m’aimas, o senon / te tòni mandar dins ta sciéncia-ficcion » (adaptat de Qui est “in” qui est “out”, Serge Gainsbourg – 1966).
