Redalh

Dins las annadas 1960, la television dintrèc al mès pregond de las campanhas, i comprés ençò nòstre. Un utís gròs coma un bufet, crompat d’ocasion per mès d’una mesada d’obrièr, una sola cadena de blanc e negre, 7/7, 6/24. E dire qu’amb aquò nos’n cresiam !

Le dimenge ser a uèit oras e mièja, après le jornal, èra cinèma. Nosaus, les mainatges, n’i aviam dreit se qu’a las vacanças. Aqueles filmes d’adults, les compreniái gaire, mas d’unas sequéncias, me’n soveni encara, que marquèron a tot jamès l’esperit verge e ninòi del païsanòt qu’èri.

Daissatz-me vos contar un país de sèrras, de planòls e de valèas, ont malgrat que se mostrèsson de blanc e de negre, s’i endevinava païsatges fòrt plasents, rics e variats. S’i opausavan las cimas ingratas sonque de pèiras, secadas e garrigas, e les fonses que verdejavan de l’aiga de las fonts e ont i creissián a profusion blat, vinhas e ametlièrs.

Al denaut, un vilatjòt gaireben sagnat a mòrt per l’exòde rural, s’ajaça al pè del cloquièr de la glèisa qu’a solide le bon dieus se n’es escapat. Emai se tets s’i aclapan, les ostals vièlhs de pèiras ligadas de tèrra e de susor demòran quilhats, vòlon pas morir. Solas tres relíquias i vivotejan de pauc, de qualques cabras per la lèit, d’amètlas, d’ortalissas e de braconatge ; le pan i es rare. Dos vièlhs espèran lor torn per s’endrumir jos cipressièrs ; una mameta que son òme posatièr s’es enterrat tot sol, al pè de l’ostal, al fons d’un potz qu’èra a curar ; un faure tant nostalgic qu’amaga jol lièit son darrièr arnesc per poder morir en sa companhiá. Enfin, un jove qu’a pas volgut fúger a la vila, a l’encòp rustre a escotelar una mandra sens quequejar, manhac a plorejar de passion, valentàs a batre en un estiu 40 sacs de blat al flagèl e onèste a meritar dirèctament le paradís.

Per contra les fonses de las valèas pòrtan bonas recòltas. Le chaval i tira aisidament la mossa que laura una tèrra pregonda e tan trissa qu’un manat se vos escapa dels dits. Le blat i creis naturalament a tal punt qu’un païsan, cada setmana, desforna una sacada de pans redonds e aufanats de 4 liuras cadun. Le monde i son aisats, la mainada i prolifèra.

Les terradors s’opausan mas les païsans i son solidaris. Son simples, autentics, umils e dignes ; paures o rics, establits o debutants se mespresan pas. En escambi del coratge d’unes, les autres balhan pan, avançan semenças, prèstan un chaval…

Un mond gaireben tròp idillic per que ne siaga pas utopic mas aquò rai, es pas que cinèma. Un mond d’amor e d’amistat que d’unas scènas vos banharián les uèlhs, non pas de tristesa mas d’empatia amb l’umanitat dels personatges.

Vesètz, ai tengut paraula, ja que dins le film que m’a daissat aqueles sovenirs Marcel Pagnol i fa viure la Provença païsana ! Es titolat RegainNDLR : es tanben una adaptacion d'un famós roman de Jean Giono..