Antoinette de Beaucaire (1840-1865) e Brémonde de Tarascon (1858-1898)
Antoinette de Beaucaire e Brémonde de Tarascon
Dos meteòrs trauquèron lo cèl de las letras provençalas d’un costat e d’autre de Ròse dins la segonda mitat del sègle XIX.
Se lo Felibritge celebrèt maites còps LA Femna (pensem a la famosa Vènus d’Arle de Teodòr Aubanèl), cal plan reconéisser que la plaça DE LAS femnas demorèt longtemps modèsta dins lo movement… coma dins la societat de l’epòca : 2 % dels efectius en 1879 ; 5 % en 1913, mas ja 29 % en 1939. D’unas son d’origina paura, coma Lazarina de Manòsca (1849-1899), polassièra a Marselha ; d’autras mai elevadas, coma Ròsa Gras, sòrre del notari Fèlix Gras, Azalaís d’Arbaud, maire del manadièr Josèp d’Arbaud, o encara la comtessa Clamença de Cornelhan… Lo Felibritge presèt longtemps lo grand monde (coma l’occitanisme de las annadas 1920 al demai, cf. L’Escòla occitana fondada al castèl d’Avinhonet en 1919).
(1840-1865)
Antoinette de Beaucaire
Nascuda a Nimes lo 21 de genièr de 1840 mas bèucairenca a tres meses, Antoinette Rivière (de son nom vertadièr) defunta sus las ribas de Ròse lo 27 de genièr de 1865, emportada per la malautiá. Amiga e protegida del poèta local Loís Roumieu, recep alara l’omenatge de tot lo Felibritge, Mistral bèl primièr. Son òbra es prima (25 poèmas), largament postuma, marcada de la fe crestiana. Son « nòvi de còr », que vesiá lèu venir la siá fin, aviá causit de se far… prèire, vendrà arquevesque de Tolosa (la Zani d’Aubanèl, ela, se farà monja).
Sacrifice
Moun Diéu, vosto voues reclamo
Lou cor que m’èro douna ;
Vosto man chaplo la tramo
De moun pantai, d’or trena…
Ai ! las ! pèr iéu, duro e grèvo,
Vosto santo lèi me lèvo
Ço qu’amave di vivènt !
De moun amo entre-secado
L’esperanço desrancado
Devèn lou jouguet di vènt !…
(1858-1898)
Brémonde de Tarascon
Nasquèt dins un mas sus la comuna de Tarascon (1858) e daissèt nòstre monde en Arle (1898) a mens de 40 ans : sa vida sembla èsser estada endolentida. Foguèt femna d’un avocat felibre, Josèp Gautièr, que la davancèt, encara jove, al clòt… Formada dins un pensionat religiós, escriguèt primièr en francés, puèi, encoratjada per un vesin (Mistral !), compausèt maites recuèlhs en provençal e quitament un drama en un acte (Es mort e enterra). Premiada als Jòcs Florals setenaris del Felibritge (1885), Mistral dirà a sa mòrt « la Poesia provençala de dòl ».
Secrèt
[…]
L’oumbro fresis dins li branqueto ;
N’ai pas pòu, emai siegue niue !
O moun cor ! vène à mi bouqueto !
O moun amo ! vène à mis iue !
Venès ! i’a res que pou vèire,
Res que vous guèire,
Franc dóu bon Diéu, qu’a, de segur,
Fa pèr li chato lis estello,
Li chato pèr li farfantello,
E li pantai pèr lou bonur !
Mai de que i’a ? Chut ! dins li broundo,
Quaucun passo avisadamen…
An ! d’aut ! amo e cor de Bremoundo,
Estremas-vous mai vitament !
Vole pas qu’aquéu, sus ma caro,
Me vegue encaro
Pensa’n éu ! Que diriéu deman ?
Jouvènt, noun saupras ma pensado !
Mai que m’es longo la passado
Qu’espère à te douna la man !
CIRDOC – Institut Occitan de Cultura
