L’ora di còmptes… non, di còntes, a sonat !
Lhi còntes, a ! Un bòn moment per tuchi lhi enfants lo sera drant d’anar se cojar. La lectura de còntes per d’apasimar, pi durmir e retrobar lo mond di pantaises. E abó un pauc de fortuna, se drevilhar en se’n avisant di recòrdis. Un sorgent d’inspiracion magara ?
Es tanben una aisina utila per captivar gents coma escolans e parlar de questions de la vita.
E òc, la vita es un cònte tanben. Cadun n’escriu de pàginas e ne’n reten e transmete çò que pòl e vòl. Coma un pairgrand a lhi felens al cant dal fuèc. Es transmetre.
En mitan escolar, lo cònte es una istòria corta portaa per lo professor que sovent se’n fa l’interprèta per li donar de vam, de respiracion, de silencis e suspens. Laissar la part d’imaginari sensa aver un image impausat, tot en aguent un fil d’Ariana que debana e s’achaba ben, o mens ben. Mas pòrta una morala. Òc.
Dire un cònte pòl èstre lo modificar en cors de chamin. L’adaptar en foncion dal públic.
De Joan-Francés Blader en Gasconha a Gerard Rolland en Gavotina en passant per Joan-Luc Domenge en Provença, o Enric Grobost en Borbonés occitan… Ben de còntes son aüra a nòstra disposicion sus quasi tot l’espaci d’Occitània.
Va dal collectatge fins a la creacion. E la creacion contemporanèa es illustraa per Andrieu Lagarda o Florian Vernet.
M’aviso que lhi còntes que disiá nòstre professor d’aquel temps a la facultat de Montpelhièr, Florian Vernet, èran un biais de far passar de causas. La lenga. Non coma espectacle de la lenga, mas per dire qualcòsa. Una normalitat de vita. E per capir mai, un gèst, e lo cors dal recit es chapat per tuchi.
Èra ja dins la dralha de sos recuèlhs que seràn publicats (La Princessa Valentina, Lo Grand Secret de las bèstias e Contes a rebors), còntes meravilhoses, inspirats de la tradicion orala, mas revisitats d’un biais seriós abó umor, modernitat e fantasiá. E me’n aviso encara de tròces de frasas. Es dire se los còntes pòlon marcar vint ans apres.
Parier per los còntes dal gavòt di Alps Maritimes Miquel Fulconis, dins de seraas organizaas en Esteron, Var, Tiniá, Vesubiá o autra part. Còntes liats al país mas cerchant l’universal. Que cadun s’i retròbe, per aver de plasir, i trobar d’inspiracion o de meditacion e èstre ensèm, çò que fa que sèm umans.
Finalament es çò qu’es demandat al cònte, laissar una traça. Èstre rediches, eschambiats, transformats. Gaire impòrta la destinacion, tan que lo chamin es bèl.
E cric e crac, mon istòria sus lhi còntes es achabaa !
