Imatges confinhats

La fotografia es plan sovent sinonima de viatges, de monuments, de bèls imatges d’endacòm mai, de remembres del bon temps passat…

Mas sèm confinhats, tornamai ! Dins aqueles temps estabosissents i a pas pus qu’una causa qu’es segura : lo jorn que ven serà mai o mens lo meteis que lo d’uèi, e benlèu que, fin finala, totes los sovenirs qu’aurem d’aquesta epòca van se resumir en una sensacion unica : l’espèra que la vida torne prene son cors « normal ».

Alavetz qué ! Espèra sens fin, sensacion unica, es a dire pas cap d’imatges ?

Es oblidar una causa : la fòto servís pas sonque a mostrar çò qu’es extraordinari. Per pròva, pendent aqueles dos periòdes, l’internèt s’es emplit de jornals de confinhaments que contan lo doç escolament del temps interior, que siá lo de l’ostal o lo sieu pròpi. Diaris ont, sovent, la fòto es utilizada per revelar çò qu’es bèl dins lo lum de la vida vidanta. Me recòrdi d’aquel compte Instagram que publicava cada jorn lo meteis païsatge vist d’una fenèstra parisenca, en l’ocurréncia una forèst de chaminèias sus de teulats de zinc. Lo lum cambiava amb l’ora e la metèo, a mesura que lo temps passava.

Aquí lo jòc : caçar lo lum pertot ont s’amaga, ont regiscla ; cercar dedins la manifestacion del defòra : lo solelh, la pluèja, lo jorn, la nuèch ; sasir la beutat dins l’ordinari.

« Tot çò qu’es a l’entorn de nosautres, mòrt o viu, se vestís misteriosament de mantuns aspèctes dins los uèlhs d’un fotograf fòl per fin qu’un objècte aparentament mòrt torne a la vida mercé al lum o a son environament. E se lo fotograf a un pauc de sens dins lo cap, benlèu qu’es capable de ne capturar una part, e supausi qu’es de lirisme », disiá Josef Sudek, fotograf chèc d’en primièr especializat dins las vistas romanticas de Praga. Mas, en 1940, aprèp que la vila foguèsse estada presa pels nazis, comencèt una seria titolada « La fenèstra de mon talhièr ». Retirat al seu ostal, se metèt a far de fòtos de l’exterior (los arbres del jardin, la carrièra) a travèrs una vitra de còps cobèrta de buga o de pluèja. Atal nos fa veire una realitat parciala, fosca, somiada, doblament constrencha, pel cadre de l’aparelh, plan segur, mas tanben per lo de la fenèstra. Alavetz, segon las sasons, lo lum presenta diferentas gradacions de transparéncia, coma una metafòra de l’intensitat del ligam entre l’artista e lo defòra.

Aquela situacion de confinhament nos met a l’espròva ; nos daissa dins un replec del temps. Mas uèi, la frontièra entre lo dedins e lo defòra es tan porosa, la fenèstra per la quala gaitam lo mond es tan larga, que, benlèu, la plegadura se’n tròba mai aguda.

Mas, aprèp tot, confinhat o pas, s’avia pas, totjorn, e d’en primièr dempuèi aqueste espaci atermenat, a partir de son pròpri sentit, lo vertadièr artista ?