La chausa

Sabiá pas çò que deviá far. Manca mos punhs que se sarravan dedins mas pòchas, remudava pas gaire. Per aquò deviá far quauqua ren, zo sabiá ben… En plaça d’aquò, demorava mut, d’enpès davant quela chausa… Aquel pitit nom li ‘nava plan : la chausa. Era ni viva, ni mòrta. Nonmàs una ombra umana, daus uelhs sens bric d’expression. Benleu lo diable, benleu lo bon Dieu. Ne’n sabiá ren. Semblava mai lo Nonres que non pas lo grand Tot. Mas era segurament los dos a la vetz…

Tant mai l’agachava tant mai mon alen se fasiá cort. Ela, m’avisava emb daus uelhs indiferents. Los uelhs de la que coneis desjà sa victòria, de la qu’a pas mestier d’estrategia davant la batalha, de la que sap son adversari vencit d’avança. « Te vau gafar, mon dròlle… », aviá-t-ela marmusat. Una frijolada m’aviá trauchat e refregit lo còrs tot entier, pieg que las bufadas del mes mòrt. Pertant, era pus un dròlle – e enquera mens « son dròlle » – dempuei quauquas annadas. Veniá quitament de festejar mos quaranta printemps.
Totparier, quò era ben verai que, en fàcia de quela chausa, tornava lo pitit mainatjon pauruc que sei totjorn un pauc estat. Quand era goiasson, me disián feble, ipocondriac, pas pro druc, pas pro fòrt… avián rason, segur, mas ieu tanben aviá rason. Aviá rason d’aver paur, de me far del meschant sang, de migrar de tot, de me mesfiar de… Subran, un bruch sord me tirèt de mas pensadas. La chausa era a bolegar…

S’enançava pitit per pitit devers ieu. Semblava una ombra que s’eslonjava emb lo solelh coijant. Ieu, demorava immobile. Qué far ? La tustar ? Me tustariá mai violentament. La reçaubre ? Deurai li drubir mon còrs – e benleu mon còr – de tot biais. Non, deviá far quauqua ren mai, o pusleu quauqua ren mens : deviá eissajar de far emb ela coma auriá fach sens. Quò es a dire que deviá contunhar ma vita sens ne’n far cas. Me chaliá oblidar quela chausa que me voliá gafar. Deviá èsser fòrt. Deviá viure, tot simplament. E còpsec ! Per un còp dins ma vita me chaliá agir …

Alaidonc, sens esperar mai, me vireri e aneri dins la cosina. Balanceri un bocin en fàcia del refregidor davant de ne’n traire una bierra. À, l’alcoòl. Quò m’aviá totjorn ajudat dins ma vita … Quel doç veren m’aviá totjorn fach mens lasche, mens goiat, mai coratjós, mai òme… Quò m’aviá quitament ajudat a calcular daus uns còps… E aura, aviá plan mestier de me calcular…

Torneri dins lo salon e me conheri dins mon fautuelh, mon botelhon a la man. Onte era la chausa ? P’una idea. Coma zo fasiá sovent, me boteri de visar l’ecran negre de ma television tuada. Dins lo rebat, ieu m’agachava. Aviá l’èr gaste, ‘bracat, coma aprèp una jornada de trabalh. Barreri los uelhs quauquas minutas per ‘mor de far prangiera, mas lo durmir veniá pas. I aviá nonmàs quela frejura umida que veniá. Quela frejura que me preniá dins sos braçs, pariera coma z’auriá fach una mair aimanta… Me sentiá mai leugier, mai suau… Començava a sobechar…

Era quasi nòu oras de l’enser quand torneri drubir los uelhs, la frejor aviá disparegut. Me tireri un lop del nas e viseri de novel l’ecran negre. Mos piaus se quilheren sus mon chais. Dins lo rebat, podiá veire qu’era pus vertadierament solet davant ma television : la chausa era qui, sietada a mos costats, son long braç envirolant mon còl…
« Serai coma tu d’aciant’a la fin… »

Lo telefòne eschillèt. Tressauteri un còp de mai. Me podiá pas levar, tant era chucat per quela vision d’orror. De tot biais, ne’n aviá pas lo coratge e enquera mens l’enveja. Lo respondeire desencranilhèt per ieu :
« Bonjorn, setz ben chas Lucian Fayac. Sei pas aquí ‘laidonc laissatz-me un messatge.
– Bonjorn mossur Fayac. Aquí lo doctor Jornau.
Ai finalament ‘gut los resultats de vòstra analisi.
Se podiatz sonar ma secretària per ‘mor de préner un rendetz-vos al mai leu… Bona serada. »