Florenç Pòns e l’Ostal del Telh

L’idèa es de plaçar la cultura occitana del Cantal al mèma nivèl que las autras culturas, en disent tanben que sèm dubèrts a la diversitat, e que ne fasèm partida.

Es identificat per de monde que voldrián cercar de causas a l’entorn de l’occitan coma lo luòc ont cal anar. Per aquò avèm una librariá, Découvertes occitanes, l’IEO de Cantal a tanben una mediatèca, lo CFPO prepausa de formacions, aquò dona de ressorsas. Après, l’IEO fa tanben de reviradas per de monde qu’an de demandas, per exemple, an revirat un menut de Nadal per una associacion de caça : se son dich : lo volèm en occitan, nos cal anar quèrre la ressorsa aquí ont es, es a dire a l’Ostal del Telh. I a tanben tot l’aspècte material, avèm de salas de conferéncias… tenètz per exemple i a una associacion, la darrièra que ven d’aderir, la Société de Haute Auvergne, una societat sabenta qu’organiza de conferéncias sus lo patrimòni local. Aquò’s coerent ambe la dralha de l’Ostal del Telh.

Es una fòrça, aquò nos permet de tocar de monde plan variats, avèm gaireben dos mila personas que passan cada an a l’Ostal del Telh, de totas generacions. Avèm de las proposicions divèrsas, dels publics divèrs, per çò que, una lenga e una cultura, ne podèm faire çò que volèm. Avèm de moments mai intellectuals ambe de las conferéncias, de moments mai populars ambe de las fèstas. Avèm un public fidèl que lor agrada la cultura occitana e, per fidelizar de joves, organizam un moment musicas actualas dins l’estiu : la Nuèch del Telh, mas n’i a sonque un dins l’annada ; per far venir de public jove novèl, aquò’s complicat.

Òc, e per aquò faire, en parallèl de la sason del Telh, fasèm belcòp de mediacion ambe de joves, de liceans, d’escolans, per semenar de las granas. Puèi veirem ben se dins qualques annadas aquò dona quicòm, se tòrnan sus d’autras animacions, s’an desvolopat lor interès per l’occitan. Segur qu’es un objectiu d’anar cap als joves, tot en continuar de trabalhar ambe lo monde del barri.

Ensajam de faire de causas de qualitat, tant dins las animacions coma dins la comunicacion. Al nivèl dels programas, ensajam d’afortir l’identitat visuala de l’Ostal del Telh, en passant per de las causas polidas, ieu soi plan content d’aquela estetica tanben, per çò que aquò mòstra que l’occitan es pas sonque de la cultura, de la dança, de la musica, que i a tanben lo grafisme. Avèm trabalhat ambe Joan Carles Codèrc per exemple, al nivèl artistic. Pensi qu’avèm besonh de representacions visualas per una cultura. Al País basco, an tot plen de còdis que te fan dire : « aquí, es lo País basco ». Per la cultura occitana, avèm besonh tanben de referéncias visualas, e de creacion artistica polida.

Aquò’s un trabalh, i a de monde que te dison « tot aquò qu’es del patais », « c’est pas le même d’un village à l’autre », totjorn lo mèma discors, e nautres, segur, volèm portar un discors panoccitanista, e aquò marcha de mai en mai, de faire comprendre qu’occitan e patais aquò’s parièr. Es un trabalh de missionari. A la debuta, quand la region Occitanie nasquèt, me diguèri : aquò va èstre complicat en Auvèrnha. En fait, tròbi qu’aquò’s pas tant pire qu’aquò, lo monde repotega pas tròp al nom d’occitan, aquò comença a passar dins lo cap, son en capacitat de se dire qu’Amic Bedel, quand ven, parla pas exactament lo mèma patais, mas se comprenèm plan quand mèma. Es un trabalh e una volontat de faire passar aquel messatge panoccitan, tot en mostrant que la cultura cantalesa es totalament inscricha dins aquela cultura un pauc mai larga, i a tot aquel anar-venir entre cultura occitana granda e cultura cantalesa qu’a tota sa plaça aquí dedins.

L’avèm aculhida aquí per çò que per nautres, es important de far lo ligam entre diversitat culturala e biodiversitat, aquò’s una causa evidenta per belcòp de monde aquí. Doncas aquela valorizacion per l’AMAP de l’agricultura locala, respectuosa de l’environament, totas aquelas valors que pòrta l’AMAP son completament en coesion ambe nòstras valors. Avèm dempuèi qualques temps de demandas de tai chi, de ioga, de causas aitalas, venèm de crear una autra categoria : las associacions usatgièras, aquò’s tanben per anar dins la dralha del tèrç-lòc.

Avèm una aurelha bona de tot lo monde, mas aprèp per passar als actes, aquò’s mai complicat : degun dels elegits del Cantal a pas encara comprés las possibilitats que i auriá ambe l’occitan coma se pòt far dins Tarn, Dordonha o a la vila de Tolosa, an pas encara comprés que tot aquò podriá èstre de biais per lo departament o per la vila. Avèm de bricòlas a cada còp mas cal faire nòstras pròvas, pensi, e ambe lo temps, e una pression populara tanben, capitarem de nos desvolopar.

Anam faire lo carnaval ambe l’escòla e lo centre social del barri, trabalhar ambe l’educacion nacionala sus la Setmana de las lengas, anam aculhir d’escolans, faire de las causas ambe de liceans, anam tornar faire la Sant Joan, puèi, pendent l’estiu, la Nuèch del Telh, que serà lo moment musicas actualas de l’annada. En parallèl de tot aquò, anam prepausar de las mòstras, una d’un pintre cantalés, André Puech, a la prima, e dins l’estiu farem un partenariat amb un collectiu artistic que recampa d’artistas del canton d’Orlhac, cada artista va fargar una òbra en rapòrt ambe la cultura occitana e aquò nos farà una mòstra excepcionala, unica. Farem tanben de mediacion ambe d’escolans que van venir faire d’arts plasticas en occitan. Fa qualques meses que començam de nos dire que seriá pas mal de tematizar la programacion, los semèstres. Avèm agut una tematica arts plasticas ambe Joan Carles Codèrc, una tematica a l’entorn del totèm a la prima passada; ara sèm dins la tematica audiovisuala amb Amic Bedel e dins un an, serà segurament una tematica teatre. Per aquò faire, sèm en discussion ambe lo teatre d’Orlhac, dins un partenariat ambe l’IEO Cantal per faire una representacion al teatre de la vila.

Òc, se pòt ! Se sona « del Telh » perqué aquel bastiment èra sonat « l’Enclos Deltheil », èra lo nom de la familha proprietària d’aquela bòrda e d’aquel bastiment, e quand la vila lo metèt a disposicion de las associacions occitanas, i calguèt trobar un nom, e per mostrar que i aviá de la toponimia, de la patronimia, que veniá de l’occitan, an escrich Deltheil en grafia normalizada, e per l’inauguracion plantèron un telh, doncas se passatz un jorn a la bona sason, vos podretz far una tisana !