Roland Pecout se’n es anat sus d’autrei camins e nos laissa una òbra immensa. Immensa, non pas sonqu’en quantitat, mai immensa en dobertura d’espacis, en alargament de confinhas, en traversadas de frontieras. Immensa en varietat e en intelligéncia. Roland Pécout se’n es anat mai ne’n parlarem subretot au present.

Nascut a Castèurainard, dins lo còr d’una Provença rodanenca que lo marcarà tota sa vida, empastat de literatura e de lutz, es dins Mistral, mai tanben pròchi de Jòrgi Reboul e au rescòntre de Robert Lafont a l’Universitat de Montpelhièr, puèi de Max Roqueta, que Roland s’abeura de lenga e de cultura occitana amb un plaser desmultiplicat, una set inagotabla. Aquela set lo mena sus lei camins.

Primier lei camins de lucha deis annadas Larzac amb lo tèxt mitic “Avèm decidit d’aver rason” que pòrta d’una vòtz liura e poderosa lo desir de tota una generacion. Aquela vòtz s’afirma e pren tot son ample dins lei registraments de Poèmas per tutejar publicats ais edicions Montjòia a la fin deis annadas setanta. Un cant febrós, de còps dolorós mai sempre virat vèrs l’autre, un cant coma una man que se dobrís, fraternala e calorosa. Lo “tutejar” coma un autre biais de parlar de se, en se decentrant, en refusant de s’agachar l’emborígol, de se replegar sus sei certesas. Es necite, uèi mai que jamai, de tornar escotar aquelei registraments.Remandam tanben au libre-disc realizat per l'ostau dau païs marselhés en 2008 : Laissarem degun ont leis artistas de la scèna contemporanèa occitana metèron en musica l'òbra de Pécout. Lo disc Poèmas per tutejar foguèt reeditat per Montjòia en 2004. Enfin, mancarem pas d'evocar la tèsi de Maria-Joana Verny : Enrasigament o nomadisme, trajectoire d'un écrivain occitan de la fin du XXe siècle, Roland Pécout, IEO, 2004, e lo site internet '' Roland Pécout, un écrivain voyageur''

Un tutejar que retrobam d’alhors dins la pròsa exigenta e audaciosa de Portulan, un grand classic de nòstra literatura contemporanèa. Portulan (itinerari en Orient) fuguèt publicat en dos volumes en 1978 e 1980 que còntan un viatge fins en Índia e au Tibet occidentau en passant per Kurdistan, Iran, e subretot Afganistan ont l’escrivan foguèt pivelat per « lo rafinament despolhat » dei pòbles dau desèrt. Aquelei dos libres (ara disponibles dins una reedicion en un sol volume en cò de Vent Terral) tenon una plaça unenca dins lei Letras d’òc, es un “Usatge dau mond” per repréner lo títol de l’òbra famosa de Nicolas Bouvier, mai un “Usatge” a l’occitana, atentiu a l’alteritat dei lengas, curiós dei lengatges umans dins lor varietat immesurabla.

Es tanben aquel agach particular que se desplega dins Les itinéraires de Van Gogh en Provence (Éditions de Paris, 1994) ont Pécout nos mòstra la provençalitat (l’occitanitat ?) de Van Gogh, son lengatge de lutz e de movements, abeurat ai cèus deis Aupilhas, d’Arle, de Ròse. Agach occitan es d’alhors lo títol dau recuelh que recampa 53 articles que Roland escriguèt per Connaissance du Pays d’Oc entre 1973 e 1988, un ensem de cronicas saborosas que nos fan descobrir leis aspèctes de la cultura d’òc entre monde sabent e popular, amb originalitat e sensibilitat.

En parallèle, Roland Pécout contunhèt d’explorar una poesia sieuna dins una lenga sieuna (entre provençau e lengadocian, Roland capitèt de realizar una mena de sintèsi poetica perfiècha, a la mesura de son percors d’alquimista dei mòts) e pasmens talament universala. Fau relegir, segur, son Mastrabelè publicat per Jorn en 1999 tant coma son mai recent Coma un aubràs estrifat per l’auristre (Tròba Vox, 2016) ont traversa Leberon dins l’Istòria e dins l’espaci per escotar lo buf dau mond e seguir la cavaucada d’una umanitat de lutz e d’ombras negras.

En camin, avèm oblidat l’experiéncia romanesca de L’envòl de la Tartana (CRDP, 1986) qu’evòca la conquèsta de l’espaci tan coma la descobèrta de se sus lei vias de l’aprendissatge. E oblidam encara tant e tant d’articles e de trabalhs critics, tant e tant de moments, de lecturas, de partatges, mai tanben tant e tant de viatges e de rescòntres ai quatre cantons de nòstra planeta. Roland Pécout èra un arpentaire, un caminaire a grand compàs, doas cambas de gigant per sautar totei lei barranhas. Nos demòra son òbra, plena, rica, curiosa e essenciala : una vertadièra òbra universala en lenga d’òc per nos ajudar a veire mai luenh e a sempre veire mai grand.

Mercés Roland per aquela preciosa “ofèrta” de ta paraula.