Omenatge a Miquèu Pujòl
Pauc après Gilabèrt Nariòo, grand defensor de la cultura nòstra, defuntèt a Aurelhan (65), a 92 ans, un autre gascon passionat per sa lenga-cultura, figura màger de l’occitanisme el tanben : Miquèu Pujòl.
Passionat, Miquèu Pujòl n’èra per mai d’un aspècte. Es una de las causas que, en mai de son vèrbe que tindava coma un gabe, m’agradèron sulpic quand le coneguèri al licèu de Murèth, en 1973. Èri en classa terminala, el ensenhava lo francés, lo latin, lo grèc e la siá primièra lenga : l’occitan. Professor carismatic, de granda cultura, de parlar clar, sincèr e dirècte, òme multifacetic que ja aviá viscut mai d’una vida, militant sindical e politic d’esquèrra radicala, Miquèu èra un idealista que voliá cambiar lo mond mas sense renegar, jamai, son país ni son mitan d’origina. Se voliá « gavach » : montanhòl « d’escart e de talvèra », minoritari pel lengatge e l’escartairament entre tradicion e progressisme, a l’encòp lector dels antics, de Montaigne o Marx. Sas contradiccions de transfuga de classa, son umanisme fraternal, l’estructuracion plurala de son existéncia, faguèron d’el un èsser ric, prigondament uman, enrasigat e obèrt, atentiu a l’especificitat d’autrú, el que – coma sos quatre fraires – l’enfança aviá faiçonat d’ubac e de solelhaMichel Pujol, Itinéraires, Les Amis d'Aulus et de la Vallée du Garbet, 05/2023, p7. Per ne saber mai : amis-aulus-garbet.com». E quand li venguèt evident, a l’exemple de Camus, que sa tasca èra pas de tornar far lo mond mas puslèu de l’empachar de se desfar, Miquèu s’alunhèt pauc a pauc del combat inicial per venir de mai en mai occitanista, coma per retrobar – es son direIdem, p129 – « un èsser perdut », se donar un novèl territòri de pensada e d’imaginacion, un biais pròpri d’avançar, luènh de tot sistèma embarrant. D’aquela ora endavant, òme de pluma, de paraula e d’accion, foguèt d’un desir e d’una feconditat inalterables, dusca-s-a la fin : corses de lenga, articles variats dins de revistas occitanistas (País Gascons, Reclams, Lo Gai Saber, Lo Diari, etc.) o non-occitanistas, dins de jornals locals, participacion a de collectatges, de concorses literaris e d’associacions (coma Les Amis d’Aulus et de la Vallée du Garbet, dont èra lo president). En 1984, lo felen d’orsalhèrs participa decisivament al filme L’orsalhèr, de Joan Flechet, e en 1997 al documentari La vallée des montreurs d’ours de son amic Francis Fourcou. De 1993 endavant, anima tanben un fum d’emissions sus Ràdio País, amb una pertinéncia que fa flòri…
Despuèi 2016, Miquèu èra un dels pilars mai solides del Diari, e lo degan. Oblidava pas d’èsser el meteis, saberut e simple, de bon legir, reflexiu, susprenent. Mai qu’un collaborator perdèm un amic, e la cultura d’òc un grand sirvent. Ara, aquel òme que tant donèt, se repausa dins la bona tèrra d’Èrce, son país natal.
A son esposa, sos mainatges, felens e rèirefelens, tota la còla del Diari presenta sas condolenças pus sincèras e atristadas.
E a tu, amic Miquèu, van tota la nòstra reconeissença e lo nòstre remembre esmogut. T’oblidarem pas.