Matthieu Poitavin, Esperit de sau (l’aucèu libre)

Lei racòntes prènon lo relarg de pichòta Camarga (Grau-dau-Rei) en tela de fons e nos fan dintrar dins de tròç de vidas, au plus pròche dei personatges, tot en capitant de crear un ambient inquietant, difús coma un salabrum. La lenga occitana i es precisa e rica, sens artifici, e debana un ritme implacable : lo blues dei lagunas provençalas. Pensam a d’Arbaud, ai paluns trevats per la fabulosa bèstia dau Vacarès, autra pròsa de sau que faguèt cabuçar l’occitan dins lo roman fantastic modèrne. Pensam tanben a Florian Vernet o Felip Gardy que, mai recentament, s’acarèron a l’exercici dificile de la « nòva » amb inventivitat.

I trobam l’enfància, sens nostalgia, dins l’aprendissatge dau poder de l’imaginacion e la complexitat dei rapòrts amb leis adultes e lo monde reau. I seguissèm un saunier rosigat de paranòia que se transforma pauc cha pauc en monstre dins « babi », lo segond tèxte que conta la foliá racista ordinària de la debuta dau sègle 20, ai ressons estranhament actuaus…  Puèi acompanham una veusa que pèrde la memòria de son òme, dins una vila ennevada de sau, entre amnesia, amor e mòrt. Tres nòvas coma de fòcus, de plans sarrats sus de moments de vida simpla. Matthieu Poitavin capita d’i destilar son « esperit de sau », una aiga corrosiva que laissa apareisse, au fiu de la legida, l’arma trebolada dei personatges e questiona nòstra umanitat. Un dròlle que descobrís la literatura e ne’n deven bolimic, a la confinha de la tirania, un obrier que refusa de veire son monde s’afondrar e vei dins l’imigracion italiana una invasion dangeirosa : es la nòstra societat e la nòstra foliá collectiva qu’es aquí desvelada, coma la sau dins lei taulas d’Aigas Mòrtas.

Vaquí donc una pròsa occitana actuala que fai de ben dins un mitan literari mai que mai virat devèrs la poesia. Sa sinceritat e son estile installan un ambient unic, pausan un univèrs e nos empòrtan en delai dei confinhas, dins lo còr deis òmes onte se cristallizan totei lei paurs vièlhas e fonsas que nos trabalhan. La revirada francesa en regard, capitada, pòu ajudar lei començaires o donar enveja ai non-occitanofònes de seguir Matthieu sus sei peadas de sau. Encara un bèu libreton dins una colleccion de l’editor L’aucèu libre que comença d’estre rica : la pròva, un còp de mai, que la literatura occitana contunha de cavar lei tèrras de l’imaginari. Esperam d’autrei libres en pròsa, d’aquesta qualitat, que saupràn contunhar lo camin dobèrt per lei grands noms dau sègle passat coma Manciet, Lafont o Roqueta.