L’annada que chade jorn ne’n es una festa
Un crane libre qu’aqueu Solide Almanach Nourricier per l’annada 2022, emb son boiradís d’articles daus títols plens d’umor e de poesia, mai de fòtos coloradas e joiosas. Trop chou qu’a chade còp presenta una leguma, Embossé toi-même qu’explora l’univers misteriós de las saussissas, Les mots de Greta Garbure qu’explica las etimologias e las relacions daus mots, L’òrt de Pierre que balha tot plen de conselhs per lo vergier, tant de rubricas qu’òm tòrna trobar emb plaser de la debuta çai qu’a la fin, e que perpausan un molon de descubertas, ortalieras, culinàrias, naturalistas mai culturalas.
Trobaretz quí tanben, plan escondudas, de las petitas suspresas : devinhòlas que vos fan permenar d’una pagina l’autra, pochon de granas, telegrama de legir d’urgéncia, juèc de cartas de descopar e mapa dau « Massif Central » emb tots sos terraires e sas especialitats, mai una brava aficha inspirada d’un tableu de Renoir que vos balha l’enveja de rejúnher l’associacion « L’Étonnant Festin », editritz dau libre. L’Almanac belhina d’idéias, mai lechosas las unas que l’autras ! Es pasmens organizat, sens que quò se veja tròp : cubrís tota l’annada de genier a decembre – coma fai tot almanach que se respiecha – mas en trenta-doas « sasons ». Nos parla daus merchats, per ne’n dire las ambienças, ne’n descriure lo monde, los que venden, los tresaurs qu’an portats, e los que s’i rencontran, que quò siaja davant los bancs o ben au cafè. Nos parla de bèstias de tota mena, de las vachas segur mai de las chabras, de las lebres mai de las polas. Mas tanben daus auseus amics dau vergier. E daus barbotins que se vesen pas : fan a l’esconduda un trabalh de tots los diables ! Nos parla de las erbas, que sens elas vòstre minjar auriá ni gost nimai perfum, tan coma de l’ortolalha estranha que lo monde an aclimatada, coma quò se faguet per las trufas au segle XVIII. Perpausa de las receptas, mas que son pas de segre sens se’n escartar d’un piau, coma a l’armada : per los autors, tota cosina deu èsser creativa e ludica, non pas un ensemble de constrenchas, mas de dralhas d’imaginar. Òm vos balha los grands principis de l’estructura daus plats : podretz puei eissaiar de las variantas e vos far plaser.
Trobaretz tanben dins l’Almanac daus tròçs de textes literaris, de poemas, de dires – inventats per las circonstàncias –, de mots revirats dins una bona diesena de lengas, que l’occitan i ten una plaça de las belas. E d’efiech l’Almanac se pausa la question : es quò que la coeréncia d’aquela mosaïca centrala, que vai dau Vivarés au Lemosin, en passar per Auvernha, Roergue, Borbonés e Velai, seriá pas fin finala la de la lenga occitana ? Responchons, brejaudas, mauchas, farsons, paschadas, tan coma aiòli o piston, eca… tots aquilhs mots se fan resson, coma un fiau roge que percorriá lo libre de bot en bot.
L’Almanac, coma se deu, balha totas las bonas adreças per anar querre de que regalar tots vòstres amics en abondància. Los que passaràn per Clarmont d’Auvernha podràn quitament chausir lor restaurant dins la lonja lista de los que prenen part a « L’Étonnant Festin ». Bona umor, rencontras, transmissions, eschamges e convivéncia, en legir queu libre, nos sentem vius, e urós de viure !
