A planta cotelet – Jòrdi Peladan

Lo quite títol dau darrier roman de Jòrdi Peladan, espelit i a gaire, dona lo ton. Aqueu de l’umor. Tre la debuta, lo legeire es assabentat de l’assassinat dau paure Sénher Durenboca a còps de coteu. Lo títol donc auriá poscut faire pensar qu’èra pas gaire seriós d’abòrd qu’un cotelet es pas ben grand. Pasmens l’òme es ben mòrt. Aqueu Durenboca, lo paure, èra un entrepreneire conegut sus la plaça de Nimes, que sembla d’èstre estat dur en afaires, donc, benlèu dur de la dent. L’umor se perseguís e juverteja tota l’istòria amb lei noms d’autrei personatges, coma l’avocat Pinard ò l’inspector Pepichòt, mai pas solament. L’umor es encara present dins l’istòria de la trocha Zoé qu’es un vertadièr moment jubilatòri per lo legeire. E puèi monta d’una òsca, amb la “descripcion” dei metòds policiers per faire escupir lo morcèu ais sospechats : lo PQP e lo TQT.

Pasmens es pas un racònte umoristic, es ben un roman de la colleccion crimis, un vertadièr polar amb una enquista de menar. Lo bèu ròtle, coma dins Treparàs pas mon semenat, va a la polida e intelligenta Margarida Cercamond. E l’enquista ben menada e fòrça alargada capitarà de desvelar l’assassin.

Dise fòrça alargada perqué se resumís pas a d’amagadors, de susvelhanças, de fialaduras  ò de discutidas sensa fin entre policièrs. Tot lo raconte es l’escasença de dire lo país. Nimes d’en primier, la ciutat, sa vida, seis espacis, sei problematicas de modernitat, seis estajants, sa Calandreta… e sa brandada. Puèi serà la Camarga e sei buòus explicada au brave inspector Pepichòt, tot just arribat de Lion. Enfin, cara a l’autor, coma o sabèm totei, serà la Cevena amb seis estajants aquí tanben, ancians e noveus. Sei jogaires de belòta, seis abalisseires de cabras e tota sa poesia

“D’aquí entre aquí, lo crit sobragut d’un aucèl o la cabussada d’una raneta estrifava lo silenci matinièr. Dins un rajòl desvistèt un bernat pescaire a l’espèra de peissonalha. Son passatge lo destorbèt pas brica. En amont, l’aiga que cordurava de mièg los codolets sonava cristallina.“

E lo païs es ocupat, abitat, animat per de personatges un pauc sus la talvèra d’una societat pas totjorn tendra per aquelei que dintran pas dins lo mòtle. La veusa Durenboca, d’en primier, que trobèt ren de mielhs que de placar son espós argentat e reconeigut, per una autra femna. Serà segur la primièra sospechada. Puèi la brava comtessa Bèrta, colcavestida de tria, amiga d’un autre pauc val e que dòrm defòra. E lei gens dau viatge coma se ditz polidament, elei tanben sospechats, perque forabandits de la ciutat. Tot un monde reau, de uèi e que l’autor descriu e fa viure amb una tendresa e una umanitat prigondas.

Fin finala un racònte leugier, risolier per dire un monde dur, mai tot esbrilhaudant d’amistat e de respiech de l’uman.

Danielle Julien