Paraulas explicitas en Patwa
Es a se demandar cossí vuèi le teatre, que de mès en occitan, pòsca arribar a se fèr una plaça, tant menudeta siaga, demest les lésers e passatempses pletorics e envaïdors que coneguèm. Vaquí coma exemple l'aventura de la còla de teatre de l'IEO d'Arièja.
« Quatre camins, quatre biais de faire, cadun son latin, quatre flow mon fraire ». Atau lo repic deu permèr tròç. Drac, Chab, Inti, tres deus membres de Mauresca Fracas Dub, qu’encontran au Camille Martel alias Yellow. Joen montpelheran eth tanben, que s’a causit l’escritura e la musica coma expressions. Que publicà la permèra biografia deu grop famós Massilia Sound System, La façon de MarseilleMassilia Sound System, la façon de Marseille, per Camille Martel, edicions Le Mot et le Reste.. Puish la votz, lo micro e l’empont. Dab eth, un flow provençau que’s vien mesclar au parlar de Montpelhièr, a l’espanhòu e au francés, dejà presents en la discografia de Mauresca. Lo DJ Kayalik – membre deu Massilia Sound System e deu Oai Star – qu’assegura la pròd, a saber la composicion de la basas instrumentaus, supòrt e empara de las desbondadas vocaus. La recèpta deu sound system qu’ei d’ataca entà arcuélher l’expression poetica, barrejant e adaptant quauques mots anglés en referéncia au hip-hòp nòrd american. Tau com ac descriven los Doctors aquestes, « lo trobar que designa l’art de trobar la rima, lo son, lo ritme, los mots, qui trucan en çò deus trobadors de l’Edat Mejana enti’au rapaires de uei. »
En la via deu Massilia Sound System e de l’experiéncia Mauresca Fracas Dub, que saben estar hestius e canhós, autant com raujós e hissants. Que’s cèrcan lo biaish, l’anar, la faiçon, qui entinoa lo flow a l’occitana, en tot cultivar quate personalitats vocaus desparièras. Repics que son hèits tà estar cantats a plen de cap en ua hòssa de sala de concèrt, tà M’en bati per exemple. En un aute ambient, la suavitat deu tròç Chila – de l’anglés to chill – que’s pren lo temps. En har l’apologia deu hèit de’s « pausar lo cuól », los Doctors de Trobar que contan quin graseishen la creativitat, la recèrca de la rima, lo plaser de gahar lo bon mot. Tot açò entà parlar de sii-medish, entà crear lo son pròpi personatge de MC (mèste de ceremonia), entà pleitejar lo monde simple, o simplament lo monde, d’ua realitat populara, a laudar o a denonciar.
« On chante en patois parce qu’en français c’est trop facile, on écrit notre histoire à coup de phrases indélébiles »Que cantam en patoès pr’amor en francés qu’ei tròp aisit, qu’escribem la nosta istòria a còps de frases indelebilas.. En escríver PATWA a la mòda creòla, que hèn referéncia a l’idiòma jamaican gessit de la mesclanha enter mots anglés e africans, e a tot l’imaginari musicau e mostres sacrats deus riddims. Atorejats d’influéncias de tota part, conscients de l’istuèra millenària e deus atges d’aur de l’escritura occitana, de tant engatjats que siin, que’s menshidan deus drapèus e de las assimilacions. Que hèn rampèu aus qui harén maishant usatge de la lenga nosta en la « patoisant », justament. Libres e provocators, shens complèxe e com ac clama en lo títol Bomba, que s’ancoran en ua identitat causida.
Patwa
Doctors de Trobar
Lo Sage e lo Fòl Prod.
2017
