Los desfises del numeric
Lo numeric per de qué faire ?
Dempuèi la 1èra republica, una lucha sens pietat s’engatgèt contra l’occitan, menada en particular per lo religiós revolucionari Henri Grégoire e subretot a partir de la 3ena Republica per lo racista colonial Jules Ferry, ajudat entre autrei per lei regents dichs « hussards noirs » de la republica. Demòra pas gaire, uèi, de locutors naturaus e la trasmission se faguèt rarament dins lei familhas.
La lenga s’entend pas pus dins la vida vidanta. Es reservada a de monde afogats que l’an apresa e son conscients de la riquesa de sa cultura. Levat dins lei festenaus o lei fèstas grandas occitanas, an pas l’escasença de parlar. Pasmens lo plaser de l’ausir es viu e lo desir d’escambis es vertadièr. Lei ràdios e televisions nacionalas prenon pas en compte lei culturas regionalas. Basta de veire lo pauc de plaça que li fan sus leis ondas e lei cadenas tv. Lo numeric a doncas ara tota sa plaça per faire viure e avançar l’occitan.
Qual desfís ?
Lo desfís es doncas d’aparar e de promòure la lenga e la cultura occitanas e de lei rendre accessiblas a la part màger de la populacion, occitanista o non. A l’ora d’ara, lei mèdias tenon una plaça preponderanta dins la vida dei joves, mas tanben deis adultes. En 2017, leis occitanistas fan una plaça importanta a la lectura, mas ben mai granda au numeric. I a doncas de prene reng dins aquel biais de viure novèu e invasiu. Vidèos e ràdios an un ròtle capitau de jogar. Lo numeric es ara un biais de tria de faire entendre la lenga e conéisser la cultura d’òc. Sostenguda per l’imatge, ven mai atractiu e fideliza un public jove o mens jove.
De realizacions, d’avançadas
A la Dintrada de Narbona leis intervenents sus aquel sicut, faguèron un inventari de çò qu’es ja bastit. Tant InOc Aquitaine, pòl de mediacion numerica, amb lo Congrès e D’Aquí d’Oc qu’òbran fòrça en recampant lei ressorgas e bastissent d’espleits per lo numeric, coma Oc tele, qu’a creat en 2017 Ocfutura e sei rubricas variadas sus la basa d’un dorsièr qu’aculhís de produccions d’originas divèrsas (Tè Vé Òc i participa). Lo CIRDOC tanben, amb Occitanica, ten un ròtle grand. Son de supòrts numerics precioses per promòure la lenga d’Òc.
Fòrças e feblesas
Coma aver una reconeissença de l’occitan sus lei rasaus sociaus ? Coma occitanizar totei lei mèdias ? Coma èstre atractius per rivalizar amb lei serias americanas pre digeridas ? Tant de questions que se pausèron a la DINTRADA. Es dau costat de la joinessa, de l’avenir, que nos fau regardar. Nos fau crear de produchs concurrenciaus se volèm faire viure la lenga occitana. Nos fau utilizar lo net e lei rasaus sociaus au maximum.
Nòstrei limitas, lei vesèm lèu : lei finanças e lo pauc de reconeissença de l’estat. Contunharem la batèsta sens relambi, contra vents e marèas, mas juscas a quand ?
A nos autrei de cercar de dralhas possiblas, de pas baissar lo cap davant lei dificultats que mancan de nos estofar.
A nos autrei de reivindicar la plaça que nos devon lei mèdias grands actuaus e que deurem prene sus leis ordenators e autrei tauletas. A nos autrei de soscar ensems e contribuir, per cercar e trobar de solucions davant lo dangièr de desaparicion de nòstra lenga e nòstra cultura.
