Seleccionar una pagina

Espòrt Midi Espòrt

0 |

Solelh de plomb

Auèi es jorn de fèsta vertat, coma es totjorn jorn de fèsta per Solelh d’òr quand le prodigi de Palma del Rio, Manuel Benitez “El Córdobez”, saluda la “cuadrilla” al “paseo”, saluda sos fraires de l’exili. Manuel le fraire de vertat, le que le paire s’i moric dins la gàbia franquista, le que doblidarà pas, le qu’aurà totjorn l’escudèla a la taula de l’amistat.

Del corredor long e escur d’aqueste apartament flame nau de la ciutat Roguet, la pòrta claca. Defòra, le Cipriano, camiseta blanca e pantalons negres plan lissats coma per un jorn de manif, cauçaduras negras plan ciradas coma per un jorn de meeting a la Borsa del Trabalh, pel gominat. Jol braç una vièlha Dépêche de “mierda”, dins sas mans espessas e pesugas de brave maçon espanhòl, las manòtas doças de l’Alain e la Maria, 10 ans e 7 ans. Se les pomponèc plan la Carmen aqueles amors coma per un jorn de balòcha. Perque es jorn de fèsta per Tolosa, jorn de fèsta per Espanha roja. Quand se sarre Pata d’auca, s’acordaràn las clicas cascanièras e las “penyas” seràn ja sortidas, rojas del vin de casa e ventre tibat, afartadas d’estofet de monjas. Atal, la parada poirà enfins estrementir aqueles 800 mètres que menan a Solelh d’òr. Auèi es jorn de fèsta vertat, coma es totjorn jorn de fèsta per Solelh d’òr quand le prodigi de Palma del Rio, Manuel Benitez “El Córdobez”, saluda la “cuadrilla” al “paseo”, saluda sos fraires de l’exili. Manuel le fraire de vertat, le que le paire s’i moric dins la gàbia franquista, le que doblidarà pas, le qu’aurà totjorn l’escudèla a la taula de l’amistat.

A boqueta de jorn, dins un camion desalenat immatriculat SA (Salamanca), arribèron de lor “finca”, uèit combatents. Un batalhon de maures plan armats e a la daga precisa, de tuadors cargats de dòl. Pauc impòrta, aqueste vèspre a las “cinco de la tarde” se van embriagar d’un perfum desconegut de broa de Guadalquivir, dançaràn a dapasset al “temple” de las naturalas.

Cipriano, Alain e Maria se son recuperats las plaças enfins. Se calguèc cunhar un pauc e jogar de las espatlas mes las an dins la pòcha, plaças popularas, amont, “tendido sol”. Ja la plaça es ufla e bronzina de milièrs de gargantas mondinas. Bicicletas a pilòts randolejan tot a l’entorn, rasclas apiladas davaladas de la còsta de Lardena, las Pancetas, Empalòt… E aquí s’i parla pas, s’i brama ! Es una costuma occitana, es una costuma espanhòla. Le tabat negre te pica le nas, les chichis (churròs) te brutlan les dits e te cargan l’alena. Se plaçar dins las arènas a

Tolosa foèc totjorn un crane rambalh, gaire de civilitats, cal prene çò que demòra sens romegar e se romèga i a, seriá per acompanhar l’Armonia. Cipriano desplega la Dépêche per s’acholar dessús, Alain e Maria desplegan le papièr alú dels pans chinchats amb tomata de la mamà. Capitòli es luènh, cal dèishar plaça al tenòr mut.

Un corredor escur e long, la pòrta pesuga del tauril claca. Defòra, asondat de lutz agostenca, les 517 quilòs de “cigarillo” gisclan sus l’arena brutlanta dins una poscatièra. Sul pic, la “cuadrilla” s’i fè per mesurar l’anar, la qualitat de sos senses, vista de prèp, de luènh, escotar… Le Manuel, el, espia sens dire res, la sieuna capa encara plegada amb suènh. Les 12 453 escolans atentius an pas uèlhs que pel “cigarillo” e le “maestro”, le “maestro” e le “cigarillo”. Totis fan la pausa, silencioses, alenant dins un marmús per plan milhor entendre ressonar le tambor potent de las patadas. Le buf delicat del “capote” del Manuel, espatlas bassas, ancas dubèrtas, sople. Dins sos braces qu’apèlan la bèstia, punhs sarrats, encara demòra le dròlle dret dins sa cambra nuda, cobèrta de lana pesuga al cap dels braces, dançant son “toreo de salón”. Es una dança tiò, una dança republicana.

Al segond “tercio” ja passan las botas de l’un l’autre per apasimar la raja d’un solelh que tusta encara tròp. Sòrtan moletas, lescas de cambajon, cebetas, e le pan se copa pels amics a posita sens cap retenguda. L’uèlh s’es apesantit jol galet coma un brave al sortir de la pica. Le picador tira sus la brida sens finessa e part rejúnher son castron, insultat, vomit pel public que bracejan, rotan e rison gras.

Al tresen “tercio”, “cigarillo” se va consumir coma un paure Davidòff andorran. Valent a la pica mes sens gaire de noblesa malurosament. Ne va dels taures coma dels melons de Leitora, podèm pas ganhar a cada còp. Dins lor recanton Alain e Maria se passan le temps en fasent als ossets e se son mes a cantar facecioses “En el salón del Prado” :

(…)

Con un cigarro puro (Amb un cigarro pur)
vienen a presumir. (Venon fèr al pus fin)
con un cigarro puro (Amb un cigarro pur)
vienen a presumir. (Venon fèr al pus fin)

Más vale que les dieran (Mès tan val milhor que lors dèssen)
un huevo, y a dormir. (un uòu, puèi al dormir)
Más vale que les dieran (Mès tan val milhor que lors dèssen)
un huevo, y a dormir. (un uòu, puèi al dormir)

A debàs la messa es dita. L’espectacle s’acaba al ritme dels cimbols de las mulas e del salut al tèrç del “maestro”.

Quinze ans mès tard, l’Alain se plantèc al centre de las arenas, non pas per saludar al terç qualques fantaumas mès per retrobar Manuel. La clamor libertària se calèc fa ja bèl temps. Les brembis son ací mes las odors son partidas. Un Autan que te sanglaça s’empòrta les darnièrs “abanicos”. Solelh d’òr ara lusís pas pus. Solelh d’òr, solelh de plomb…

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Hervé Pouvillon

Formator en lenga occitana, Hervé la liga al territòri, a la natura e sa descobèrta, notadament dins Arièja, qu'i viu. Es un afogat de football e de rugby.

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Los pòdcasts

Los darrièrs clips

Cargament...

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.