“Rockstars du Moyen Âge” ça ditz…
Se quauquarren me susprenèc ena vida, bé fuc eth surgiment deras musicas navèras après guèrra, dam eth jazz e tot çò que seguic. Eth brut e’ra gesticulacion que furen eras duas plagas que personalament me’n vi eras pèiras enà poder-las escotar. Qu’ei díser quant me trobava luenh de poder-las aperar musicas ! De musica, que coneishia pòc, vertat. En un vilatge de montanha, era melhora que poguèssam entener, qu’èra eth armònium dera glèisa, pas forçadament en bonas mans ! Ath collègi, qu’agè un bon professor, que compausava romancetas ara sièva mòda, doças e armoniosas, sus paraulas un chic simpletas : « Rossignolet je chante tes rêves, tes rêves d’oiselet… » ! Eras cançons qu’enteniam, qu’èran cantas per dançar :« Ô luna rossa reine des nuits.. » e autas pauretats que nos semblavan sublimas quan eth orquèstre dera fèsta las reprenia dejós eths marroniers tota era net. Pr’aquò que i èran Claveau, Guetary, e sustot Charles Trenet, eth pair de tots eths que nos encantaràn mes tard, Léo Ferré, Brassens, Brel, Moustaki, Le Forestier…
Qu’èram luenh deth rock, que pensi, e que calerà un Serge Gainsbourg enà cambiar eth noste païsatge musicau, e era mièva adesion no’s farà cap deseguit a tant de « libertat ». Que nos espantèc e prestèc a ríser çò que s’aperarà era cançon « yéyé », que nos agradarà d’escarnir, « yéyé » ! E, ath mieg de tot aqueth repertòri, quina part fasiam ara canta tradicionala, gascona ? Que nos agradava, solide, d’entener cants en « patoès », en prumèr ara glèisa, ara messa de miejanet deth ser de Nadau, pueish ara fin deths repèishes, on nos mesclavam, segur, ath Se canta, concurrenciat per Les Montagnards sont là… Que poguèrem véser a dançar borrèias ath bal dera Fèsta de Nosta Dama, e que me’n a tostems sobrat quauquas paraulas en cap… pas benlèu eras mes decentas.
Musica dita classica qu’escotè dam plaser, pera chança qu’agè que ma mair fic eth sacrifici de crompar un viradisc e un abonament ara « Guilde du disque »… ja fuguèssa plan maishant escolan en musica e no age jàmes tocat un instrument. Que’m deishava breçar peras armonias sense conéisher eth solfègi, e qu’ai sauvat aqueth gost. E sustot no’m som cap facilament abituat ath brut e aras gesticulacions deras musicas actualas, ja sian uei occitanas… (que senteishi que’m vau fèr amics !)
Alavetz que saludi plan baish eth Francis Cabrel que uei fè dentrar en sièu Panteon eths « Rockstars du Moyen Âge », eths trobadors qu’aimi e que en efèit serian uei mes estudiats se les cantavam en rock ! Que sabem qu’era « cançon » deths trobadors èra cantada, alavetz perqué pas en ritmes actuaus ? Que remarcatz que disi « actuaus » e non pas « modèrnes », duas nocions tròp soen confonudas. Cabrel que draubeish ua pòrta deras polidas. De mes competents que’m diseràn se d’autis s’i son ensajats avans. Se « rock » significa libertat, jòia, paratge, perqué pas ? Imaginem aqueth gaujós poèta que clamava « Vos farè un vèrs de pur neient » cantat en ritme rock’n roll, que cresi que i auria adequacion deth fons e dera fòrma : autant fòus eth un coma eth aute ! Après tot, eth modèrne Charles Trenet bé fuc eth « Fou chantant »… coma Guilhem de Peitèus en son tems !
