A partir d’ua enquèsta etnografica miada dens escòlas Calandretas de tres vilas de la region Occitània, l’autor qu’analisa la portada de la politica lingüistica sus la situacion sociau de la lenga-cultura occitana dens aqueths territòris, mei de 40 ans après la creacion d’aqueras escòlas.
Ne legir mai
Dempuèi son primièr roman, Lo barracon (IEO, 1996), Sèrgi Gairal nos propausa una granda varietat d’obratges. Dins aqueste, lo vint e dosen, nos propausa l’estudi d’un aspècte de la lenga d’un escrivan de tria, Ferran Delèris (1922 – 2009), los « imatges ».
Ne legir mai
Mon istòria comença monte calan lei plors. Solet lo riu regòla. Carreja totei lei morbins emb eu. Au fons dau riu somelha l’escarpa. Còmpta mai de cent ans. Leis escarpas vivon longtemps. L’escarpa se remembra ren, e es tant mielhs. De tot biais, emai se sovenguèsse de quicòm, l’escarpa quincariá ren, d’abòrd que leis escarpas pòdon pas parlar. Lo sabèm totei. L’escarpa saup que fai bèu defòra, au fiu de l’aiga, e aquò ie sufís.
Ne legir mai
Las cançons de vilatges, biaisses d’imnes locals, se multipliquèron en Occitània – tanplan coma dins d’autras regions – essencialament entre 1850 e 1950. Una de las mai ancianas, la Tolosenca, compausada per Lucien Mengaud en 1844, influencièt sens cap de dobte bravament de composicions posterioras. Cantar sa vila o son vilatge (en occitan per l’escasença) demòra uèi encara una faiçon de se posicionar per rapòrt als autres, a las vilas vesinas, mas tanben de revendicar la siá cultura a respècte de la lenga dominanta. Delà los lòcs comuns que pegan a-n-aquela mena de composicions, i descobrissèm de tocants e passionants testimoniatges istorics, etnografics e lingüistics, que son aitant de convits al viatge dins l’espaci mai lo temps.
Ne legir mai
Joan Ganhaire es leu estat reconegut coma un daus principaus autors de la literatura occitana d’uei. En lemosin, bastís un univers meitat reau meitat ficcionau, inspirat per los paisatges dau Perigòrd e d’Aquitània, que se percep d’abòrd per las sensacions. Daus òmes i cerchan lor vertat. Fàcia a la mòrt, totjorn possibla, fàcia a la violéncia, pertot presenta, fàcia a lors falhidas, onte trobar un pauc de conòrt ? Las religions an pas lo poder de desraijar lo Mau. L’amistat fai pas disparéisser lo sentiment de soletat. Lo solet secors demòra lo rire, un rire partatjat dins loquau chascun confessa sas feblesas e reconeis en l’autre son parier. Rire quò es s’esprovar ensemble dins una comunautat joiosa, quò es desconjurar lo Mau, quò es eschapar a l’engois e tornar trobar sa libertat. Per sas nhòrlas, sos romans de capa e d’espasa, e subretot sas novelas fantasticas e sos romans policiers, Joan Ganhaire explòra l’arma umana emb totas las ressorsas que li uefran la lenga e la cultura occitanas. Queu libre es eissit de la tèsi de doctorat de Fabienne Garnerin.
Ne legir mai
Lo jornalista a L’Express Michel Feltin-Palas que sòrt de har paréisher un recuelh de las soas cronicas Sur le bout des langues, consacradas au francés e a las lengas de França, publicadas cada setmana dens lo magazine e espandidas peu mejan d’ua letra d’informacions. Dens un francés clar e accessible tà tots, lo sarròt d’informacions qu’òbra entà ua ambicion : reconciliar França dab la soa diversitat. Las cronicas que cobreishen mei d’ua annada e qu’i son classadas per tematicas : perqué sauvar las lengas regionaus ? Perqué França e las vòu har desaparéisher ? Perqué las lengas regionaus e son mespresadas ? Perqué la repression de las lengas regionaus ei hont de sofriment ? Quin sauvar las nostas lengas ?
Ne legir mai
Lo Diari (al numèro)
5,00 €
Abonament a Lo Diari
De : 1,50 € / mes
