Seleccionar una pagina

L'occitan blos

0 |

Alavetz

Alavetz

Dins un grand nombre de parlars occitans lengadocians e tanben dins un grand nombre de parlars gascons, los fonèmas /é/ e /è/ se pòdon trobar dins una sillaba barrada, es a dire una sillaba que s’acaba per una consonanta.

Qualques parelhs minimals :

  • Cent (fr. « cent », que se pronóncia [sén] ; exemple : Cent-tres (fr. « cent trois ») ~ Sèm (fr. « nous sommes », que se pronóncia [sèn] ; exemple : Sèm tres, fr. « nous sommes trois »).
  • El (pronom personal, fr. « lui »; femenin ela) ~ Èl (fòrma parlada frequenta per uèlh).
  • Es arribat (francés « il est arrivé ») ~ Ès arribat (fr. « tu es arrivé». Aquela fòrma ès existís dins de parlars que i a ; mas, las autra fòrmas presentas dins los parlars son nombrosas : sès, siás, sòs que cal benlèu escriure sás…).
  • Lo panet (fr. « le petit pain ») ~ Lo panèt (fr. « il l’a volé », preterit del vèrbe “panar”).
  • Pel (fr. « poil » o « cheveu ») ~ pèl (fr. « peau »).
  • Pes (fr. « poids ») ~ pès (fr. « pieds »).
  • Pichonet (fr. « tout petit ») ~ pichonèt (fr. « elle a fait un gosse »).
  • Pichonar es un vèrbe familiar, fargat sul modèl de canhotar « far de canhòts », en parlant de la canha, gatonar « far de gatons », en parlant de la gata).

Naturalament, coma aquela règla de la fonologia occitana es presenta dins una granda massa de parlars centrals, la cal transpausar en occitan estandard, qu’es una mena de « sintèsi occitanista » de totes los parlars de la lenga nòstra.

Mas, una tala règla fonologica existís pas en francés estandard : dins aquela lenga, tot fonèma /e/ que se tròba dins una sillaba barrada se realiza automaticament [è]. E donc, quand parlatz del sénher « Bosquet » a un francoparlant pursang, el vos parlarà del sénher « Bousquètt ». I a en francés çò que s’apèla la neutralizacion d’aquela oposicion fonologica.

En occitan disèm doncas alavetz (fr. « alors »; alavètz a pas jamai existit), los dets (fr. « les doigts »), los pichonets (fr. « les tout petits») mas dètz (fr. « dix »), disètz (fr. « vous dites »), fasètz (fr. «vous faites »).

Es tant important de destriar en occitan /é/ de /è/ coma de destriar en francés /y/ de /u/ : Il a pu [py] se débarrasser des poux [pu].

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Jacme Taupiac

Jacme Taupiac, nascut en 1939 en Lomanha, es un lingüista occitan contemporanèu reconegut, membre del Grop de Lingüistica Occitana, del conselh lingüistic del Congrès Permanent de la Lenga Occitana e de l'Institut d'Estudis Araneses-Acadèmia Aranesa de la Lenga Occitana. Trabalhèt e trabalha encara bravament sus la normalizacion de l'occitan e lo desvolopament de l'occitan estandard. Publiquèt un ramelet de trabalhs sus la lingüistica occitana : L'occitan blos (1964), Diccionari de mila mots (1992), Gramatica occitana (2000)...

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Los pòdcasts

Los darrièrs clips

Cargament...

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.