Nissardizar l’Amèrica
Nissardizar l’Amèrica ? Son fòls aquelu Nissarts. E un chícol pretensiós. Pura, èra ben la tòca d’una banda de joves militants dei annadas 70.
Gauch a un festenau de poesia, Robert Lafont rescòntra a Coarasa, un país de la valada dau Palhon (lo flume mítico dei Nissarts), lu fraires Pelhon, Jànluc Sauvaigo e tota una manada d’artistas que pilhon alora consciença de la sieu occitanitat.
Aquela joventura, naissuda en li annadas 50, fa la chausida d’assumir lo sieu eritatge cultural e lingüistic mas sensa renonciar a la modernitat. A una epòca que lu politicians nissarts pantaion d’una Califòrnia nissarda, pilhon lo còntrapen e decidon que Nissa a pas besonh de s’americanizar mas que faria pas de mau a la cultura americana de si nissardizar.
E es lo principi d’un periòdo de creacion extraordinària : BD, música, arts plastics, poesia, pròsa, jornals… L’occitan pilha la dralha duberta dai Crumb, Dylan, Kerouac… e s’empara de toti li formas d’art.
La Ratapinhata Nòva, revista inspirada dai jornals nissarts dau sècolo XIX coma dei comics americans, espelisse e a l’entorn d’ela graviton totplen de projects : l’Ontario Blues Band, grop de música que fa de fòlk ròck en occitan, li creacions poeticas d’Alan Pelhon e Jànluc Sauvaigo (Canti per tu, Mon fiu es un beu jorn per morir…), li bendas dessenhadi (Gracchus Ontario, Gé Merlussa…) o encara l’art contemporaneu.
Pelhon, Mauris e Sauvaigo, Tres dei fondators dau CCOC Pais-Nissart
Pura, es pas la premiera temptativa de nissardizacion dau Noveu Continent e, 200 ans fa, es lo vin pusleu que la poesia que participèt en aquela mission divina.
Figuratz-vos que Thomas Jefferson, pa’ncara 3ço president dei Estats Units d’Amèrica, venguèt en França coma diplomata a la fin dau sècolo XVIII. En viatge en lu Estats Sardos (Nissa e Pimont), Jefferson descuerbe lo Bellet, lo famós vin dei còlas de Nissa.
Tombat enamorat, Jefferson impòrta lo vin nissart en Amèrica e contunia de lo servir a la taula de la Maion Blanca. Si di meme que Jefferson prepauvèt a Adòlfo Sasserno, lo sieu mercant de vin, d’èstre lo premier cònsol de la jove nacion americana a Nissa. Lo president american resterà fedel au Bellet fin a la sieu mòrt coma n’en testimonion de passatges de la sieu correspondença.
E quora son pas lu Americans que venon au nòstre, siam nautres que lu anem veire. Au sècolo XV, ja, un orfano nissart, Marc, deven monge e laissa Nissa, que faía ja part dei Estats de Savòia, per rajónher Pizzaro e participar a l’evangelizacion de l’Amèrica.
Après 7 ans passats tra Guatemala e Equator, Marc, devengut Fray Marcos, pilha la direccion dau Nòrd : Mexic, Nòu Mexic, Arizòna…
E es aquí que la legenda nissarda pilha lo bochin. Arribat pròche la còsta, Marcos s’establisse en un pichin país de pescadors. Fray Marcos decidisse de lo batejar en l’onor dau sant òme qu’a creat lo sieu òrdre religiós. En lo sieu BabasocNomenaia de la vila vielha de Nissa. natal, Marc intrèt dai franciscans, lo pichin vilatge dau Pacific sera donc nomenat… San Francisco !
Alora, perque parlar american quora lo monde entier vòu parlar nissart ?
