A las velhadas d’abans, quand les mainatges durmián, les comairatges venián un chic calhòls. Atal es, qu’un ser se charrèc :

– Qui pren le mès de plaser, l’òme o la femna ?

– Degun ac sap pas, perque degun se pòt pas metre a la plaça de l’autre !

Mas al canton, acaptada sus son cadieron, la menina qu’òm cresiá endurmida respondèc tot tranquillament :

– Levat un nommat Tireziàs !

– Qui es encara aquel ? demandèron en còr les velhaires.

– Qué, le coneguètz pas ? Viviá bèl temps a, quand les dieus formiguejavan e mestrejavan le monde e le mond. Vos ac vau contar. Jove, aquel Tireziàs èra un fosilh e rondinejava pels camins en cèrca de malafèitas. Atal, un jorn de prima, al recès d’una barralha, trapa un coble de sèrps que s’apariavan. Despieitós, de son bròc les atissa. Se dobtava pas qu’Ermès, le dieu de las doas sèrps, le punisquèsse de tala sòrta : le mudèc en femna.

Aquò rai, Tireziàs visquèc urosa pendent 8 ans. Un jorn de prima, amb un de sos arderoses galants, se cercavan un jaç quand trapèron al recès d’una barralha un coble de sèrps que s’apariavan. Tireziàs les amanhaga de sa man e sul pic torna èsser un òme ! « Tè, encara una badinada d’Ermès » ça diguèc en repudiant son bon amic.

En qualques mesadas, le Tireziàs venguèc una celebritat expèrta en bisexualitat. Sus aquelas entrefèitas, un coble de dieus fòrt poderoses, Heus e Zerà la femna, se picanhavan per saber qui dels dos preniá le mès de plaser ; la femna pretendiá qu’èra l’òme e aqueste, plan segur, manteniá le contrari ! Alavetz anguèron consultar Tireziàs, le sol qu’agèsse colcat dels dos costats de la cleda. Aqueste respondèc clarament : « Se le plaser de l’òme es de 1, le de la femna es de 10 ».

Les òmes fasián la pòta, las femnas s’i cresián.

– Es pas acabat, continuèc la menina, la Zerà se’n sapièc talament mal d’aver perdut que per se venjar, tirèc la vista al paure Tireziàs que tanlèu cabussèc dins le negre eternal. Malgrat que volguèsse pas contradire sa femna, Heus trobèc la correccion desmesurada en rapòrt a una tan futila question. Tanben trobèc un pachac plan a prepaus, nantisquèc Tireziàs de la vertut d’endevinaire.

De la mar, de la montanha, de pertot, las gents le venián consultar ; emplenava le topin coma jamès ! Sa crana reputacion ganhèc tot le país per arribar duscas las aurelhas del rei de Tresbes, un país de vinhas. Qu’un avugle vegèsse l’avenidor… tan valdriá ausir un mut que bramèsse ! Le rei i cresiá pas a aquelas colhonadas.

Çaquelà quand s’escasèc, le rei consultèc l’endevinaire. Aqueste li conselhèc de venerar Diunezòs, le dieu de la vinha, se que non li arribariá grand malur. Le rei, per provar qu’aquelas prediccions valián pas un pet d’ase mòrt, reneguèc Diunezòs davant tot le monde. L’endeman le rei se cambièc en singlar caluc que tumava las gents e arrincava las vinhas de son gronh. Agèron lèu fèit de le tuar d’una sageta en plen còr.

Tireziàs aviá rason !

Atal la menina clavèc son conte e les velhaires, trebolats per sa magia, anguèron lèu s’ajaçar.