Seleccionar una pagina

Clic & Scroll

0 |

La linha de còdi coma espasa : 10 ans de conquista numerica

M’agradan pas forçadament las metafòras militaras e som pas francament afogada de discorses conquistaires. Mes parlar de « progrès », de « confòrt », d’« amelioracion » o que ne sabi per parlar de las avançadas en tèrmes d’utisses numerics a posita del public occitanofòn, me semblariá tròp en dejós de la realitat. Som pas tant vièlha, mes enfin, quand me brembi l’annada que faguèri mon memòri de recèrca, e qu’aguèri la maishanta idèa de voler estudiar la cançon occitana, la banda sonòra que m’imagini es pas exactament una breçairòla. Sembla mai una marcha militara.

Las estapas son las meteissas ara qu’a l’epòca : caliá trobar un còrpus, escotar las cançons, las comprene, las analisar, comparar e enfin transcriure las preciosas e utilas trobadas amb l’ajuda d’un tractament de tèxte. Fa pas 20 ans, aquò. E pr’aquò, me disi que tot seriá estat plan diferent foguèsse estudianta auèi. Perque le progrès, perque la presa de consciéncia, perque sèm mai assabentats, perque las rets socialas etc.

Primièr, per causir un còrpus, dispausam ara de catalògs plan fotuts, notadament del costat del CIRDÒC. D’aquel temps, aviái ja consultat le catalòg, mes èri bona per un viatge fòrt car per una estudianta. Lavetz, ara, ne sèm cèrtas pas a poder escotar tot Ventadorn en linha mes bon ne sèm pas tròp luènh. Catalògs en linha, n’i a fòrça, notadament ligats als collectatges : CORDAE-la Talvera, le COMDT, Son d’Aqui, per ne citar pas que tres.

Per evitar de m’endeutar sus generacions, demorèri pas que 2 jorns a Besièrs. Mentre que me’n auriá calgut 10 de mai per consultar tot çò util a mon trabalh de formiga capuda. Es per aquò qu’es plan util de dispausar ara d’un catalòg collectiu coma Lo Trobador, que permet de se desplaçar mens luènh, si per cas avètz l’astre d’aver un centre de ressorsas fornit en documentacion occitana (si si, es possible).

Amai, dispausam ara de mai d’un accès a las cançons occitanas, mercés a la preséncia de mai d’un artista sus Deezer e You Tube. A l’epòca, existissiá ja Paraulas en òc, me’n brembi, èra – e o es totjorn – una mina d’informacions.

Totun, per las poder analisar, las cançons, las caliá comprene, que l’occitan es pas exactament la lenga mairala dins mon parçan de campèstre nantés. Aquí, aguèri l’astre d’aver professors mai qu’indulgents. Perqué, quiò, preni la risca de far plorar dins las cajaròcas, mes de mon temps, aviam pas que Panoccitan (que les usuals se podián pas manlevar en bibliotèca). Es atal que dins un vam de coratge, prenguèri l’iniciativa d’escriure mon primièr mail en occitan a mon professor estimat, per li desirar bonas vacanças. Mercés a Panoccitan, donèt : « E vos desiri bonas ferias ». Ara, mercés al Congrès e son Dico d’Òc, auriái poscut mostrar ma coneissença sens limita de la lenga en declinar ma brava frasa dins quasi totis les dialèctes. E m’evitar la vergonhassa que se’n seguiguèt.

Analisar, comparar : aquò fin finala, i a pas que nòstre cervèl per nos i ajudar e encara auèi somii que sigue numeric per èsser mai performant. Cal dire qu’èri plan isolada, a Bordèu, qu’èrem pas que 4 o 5 a seguir le cursus occitan. Existissiá plan le Forum Occitània per cercar d’ajuda, mes bon, me semblava complicat d’i accedir. Ara, mercés Mark Zuckerberg, podèm dintrar en contacte amb joves e mens joves, discutir, demandar d’ajuda, escambiar. Avèm perdut luòcs d’expression ? N’avèm ganhat d’autres. Pas perfèits. Mes existisson.

Mes la pièger de totas mas remembranças demòra le moment que me caliá sigue copiar-pegar las paraulas (dempuèi Paraulas en òc) sigue tot me far a la man dempuèi còpias de disques. Le problèma èra pas tant le temps passat a me petaçar per deschifrar mas fotocòpias poiridas ont 3 paginas de libret de vinils s’encrosilhavan, per economizar la moneda. Nani. Èra le tractament de tèxte tot francofòn, francofil, franco-obsessional que me soslinhava cada mot e me lançava d’alèrtas per me significar qu’èri a escriure dins una lenga desconeguda. Al cap d’una estona, benlèu èra la fatiga, mes me semblèt que le brave logicial se tafurava per ieu, me demandant s’èri pas tròp cansada, si fasiái pas una mena d’AVC o si fasiái un exercici a la Perec en remplaçar atal sistematicament les « e » per de « a ». Mes cossí saber, en tornar legir mas paginas clafidas de vèrms roges çò qu’èra una deca vertadièra e çò qu’èra le signe de l’ignorància del miu logicial ? Ben, ara, coma ac pòdi constatar en escriure aquel article, me fau pas pus insultar per Libre Office, qu’a tot plan comprés que l’occitan es una lenga, mercés a Tot en Òc.

E vos conti le temps passat a ensajar de far « ò », « á » ? Caliá anar sus Wikipedia, cercar les signes especials e les copiar-pegar. Un a un… Dins un còrpus de mai de 150 cançons… Existissiá pas encara le Lexibar que me permet ara de far la bèla e de tornar far aquí les « ò » e les « á » sens cap  dificultat.

En despassar aquel exemple que ne sabi la manca d’universalisme, pensi tanben a l’arribada del numeric en çò de nòstres professors d’universitat. D’aquel temps, èrem pas que…un, de fèt… ieu, a assistir al cors benevòl balhat per una professora medievista conscienta que nos caliá benlèu interessar a la mestresa dels utisses numerics puslèu que de potonejar cada pagina dels nòstres libres ancians. Ara, l’interès del numeric per l’estudi dels còrpus, doncas de la lenga, de la literatura e de l’istòria es vengut consensual, i a pas pus a batalhar e es ara (aprèps una transicion fòrça longa) que nos retrobam amb utisses coma BaTelOc, l’ALF, le Petit Thalamus, 1000 ans de literatura occitana…

Dempuèi, ai aprés l’occitan mercés a la formacion a distància del CFPO Miègjorn-Pireneus, una mena de Skype dedicat a l’aprendissatge de l’occitan ont la classa amassava monde de Bearn fins a Tolosa en passar per Besièrs. Me som passejada per Occitània granda mercés a BaRula, ai legit d’articles en occitan mercés als jornals en linha, ai espiat vidèos e emissions de TV sens aver la TV, e ai escotat d’emissions de ràdio sens aver la ràdio.

Ara qu’ensagi de trebalhar un pauc, pòdi tanben parlar occitan amb l’ecran d’administracion de WordPress o Drupal quand me pren l’enveja de far un site internet.

Lavetz, es pas per me cercar d’excusas, mes le miu memòri de fin d’estudis seriá quand mema estat d’una autra qualitat foguèsse escrit a l’ora d’ara. Cal dire que mèma si, ieu tanben, m’agradarà totjorn de potonejar un libre que sent bon a papièr, le numeric, mercés als logicials libres, les espacis gratuits d’expression, de rencontre, de difusion e d’escambis, me sembla èsser mai qu’un utís, un luòc ont se normalizan les rapòrts de fòrça entre las lengas. L’egalitat es clarament pas per doman, mes es benlèu mens ligada a l’estatut de la lenga qu’a la clavadura dels servicis numerics proprietaris de cap a las lengas minorizadas. Dins un monde ont cadun compren qu’un logicial liure permet de s’exprimir dins totas las lengas existentas, benlèu poiriam totis bramar per carrièra : « D’acòrdi Google-liure, diga me cossí aver un beach body fins als after work de la rentrada. ASAP ».

Urosament, le site internet del Diari me permet d’oblidar mos regrets universitaris en m’ofrir tot un agendà de sortidas culturalas occitanas que me’n vau consultar de tira : es l’estiu, òm desconnècta !! Te, mercés al clavièr SwiftKey, me’n vau convidar les amics en lor mandar textòs en lengadocian sens bramar sus mon telefonet. E apuèi postarai fòtos sus Instagram. E apuèi desconnectarai. Benlèu.

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Perrine Charteau

Nantesa d'origina, Perrine seguiguèt d'estudis literaris e documentaris e rescontrèt l'occitan a la facultat de Bordèu. Trabalha dins lo tractament, mai que mai numeric, de las ressorsas documentàrias e gerís de projèctes numerics.

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Los pòdcasts

Los darrièrs clips

Cargament...

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.