Félix Castan, una pensada en movement
Félix Castan, una pensada en movement
Lo 5 de mai passat, se tenguèt una jornada d’estudis a l’entorn de l’òbra e de la pensada de Félix Castan, al CIRDÒC de Besièrs, a l’iniciativa dels ensenhaires-cercaires en occitan de l’Universitat Paul Valery de Montpelhièr.Aquela jornada de reflexion e d’escambis se faguèt dins l’encastre d’un trabalh global menat sus un cèrt nombre d’actors màgers de la renaissença d’òc dempuèi lo sègle XIX.
Félix Castan, un dels actors principals de l’IEO tre sa naissença, foguèt un pensaire, un poèta, un cercaire, un bolegaire d’idèas, un artesan de l’occitanisme que marquèt son temps.
Aquela jornada, pron corta fin finala davant l’immensitat de l’òbra, permetèt de sasir tota la riquesa e la diversitat de la pensada castaniana, en abordant tant son interès per la literatura, las arts en general (pintura, arts plasticas, art contemporanèu, teatre, dança, musica…), son engatjament politic e marxista, coma sa lucha anticentralista e occitanista dins una amira de refondacion, de cambiament prigond de la societat francesa. I avèm descobèrt un Félix Castan resistent, combatent de la « Poncha de Grava » en 1945, mercés a la comunicacion de Cécile Noilhan que trabalha suls escriches occitans de la segonda guèrra mondiala.
Puèi, es la naissença d’un escrivan d’òc, la connexion, jove, amb los actors màgers de l’occitanisme de l’après-guèrra : Ismaël Girard, Robèrt Lafont e tantes autres. Es tanben son Carcin natal e son ligam amb Antonin Perbòsc que se destaquèt clarament dins las discutidas. Roland Garrigues evoquèt Felix Castan al còr de sa vila de residéncia : Montalban e tot l’ample d’un trabalh pacient, rigorós e coerent, al còr de la ciutat d’Olympes de Gouges, per bastir una capitala culturala. Maria-Joana Verny e Clara Torreilles estudièron la correspondéncia entre Castan e Lafont per l’una e Castan e Espieux per l’autra : un biais d’entrar dins la vida, dins l’intelligéncia e la nautor dels debats e dels enjòcs occitanistas d’aquel temps.
Demoram pivelats davant la clartat dels prepauses escambiats e la generositat d’aquelas reflexions. L’influéncia de Félix Castan sul regrelh musical dels ans 1990 (Massilia Sound System, Fabulous Trobadors, Lubat, Nux Vomica) foguèt de segur mesa en relèu sens oblidar las crisis de l’occitanisme, los desacòrdis amb Lafont e lo trabalh que menèt Castan, sovent mal comprés, de son costat, sens abandonar sa filosofia : una mesa en causa perpetuala del regne de la pensada unica. Totes los intervenents portèron un agach sus l’immensitat del trabalh de Castan e dobriguèron autant de fenèstras sus un mond plural.
A la fin de la jornada, lo temps èra passat tròp lèu mas s’èra bensai un pauc arrestat tanben, Félix Castan pareissiá mai pròche, encara tant present, uèi. A la velha d’una eleccion nacionala que placèt lo front nacional, un còp de mai, al segond torn, nos quitavam totes, rics de l’escambi, amb la frasa famosa en tèsta :
« On est pas le produit d’un sol, on est le produit de l’action qu’on y mène ».
Mai d’entresenhas :
L’Universitat de Montpelhièr e lo CIRDÒC trabalhan amassa sul projècte « Vidas, per un diccionari biografic de la renaissença d’òc, del sègle XIX al sègle XXI » qu’es disponible en linha sus www.vidas.occitanica.eu. I trobaretz una ficha detalhada sus Félix Castan.
