Dètz ans, dètz discs

Après Es lo titre en 2003, ja los emponts internacionaus que programan lo grop de polifonias marselhesas. Bomba atomica musicau, Tant deman que vad un alum-referéncia. Tota l’Occitania que se’n pren plen las aurelhas, d’ua musica poderosa, tota en arsec e finessa, mesclant cançons tradicionaus e composicions au demiei d’ua Marselha plurau, occitana, mediterranea.

Dab la version DVD musicau publicada en 2008, aqueth disc-pepita (sortit en 2006 per l’IEO Lemosin) qu’assed lo Bernat Combi coma ua fòrça de perpausicion musicau en Occitània. Personatge d’empont de tendéncia chamanica, qu’a sabut tirar d’aquera collaboracion vielha d’un quinzenat d’annadas dab l’Olivièr Peirat, ua sabor musicau sensibla, organica, vibranta.

En francés e en occitan, Moussu T (alias Tato deu Massilia Sound System) que’s confirma lo talent vertadèr de cançonèr. Banjo e guitarras, set percussiu minimau, arrepics en còr e adobaments eficaç : l’òmi au blu de China que s’i enten. Companhat per Blu e autes musicians embarcats en l’aventura urbana, que’ns liura ua poesia de tot dia, leugèra, pertocanta e engatjada, on lo spleen pòp e l’amor esberit costejan la cançon politica.

Quatau òpus deus Mauresca Fracas Dub de Montpelhièr, Cooperativa que sòrt suu labèl Lo sage e lo fòl. Setze títols  deus quaus mantuns hits, que vienen trilhar lo vam hip-hòp reïvindicatiu e lo sens de la hèsta. Lo disc-objècte qu’ei fabricat a Sèta, shens nat plastic e per artesans locaus. Botat en clip per Piget, los títols Cooperativa, Fai la rota o enqüèra Maria Blondeau que mercan l’annada.

Album eponime deu triò occitanò-anatolian, qu’ei l’experiéncia d’un « dialòg diplomatic » coma ac presenta dab umor l’occitan Sam Karpienia (Dupain, Gacha Empega), espatlat preu musicaire Ulas Ozdemir de tradicion asik, e Bijan Chemirani percussionista d’origina persa. Que fusionan a la perfeccion los repertòris trobadors e de composicion, e urbeishen l’encontre de tots los possibles.

En Gasconha, lo duò D’en Haut hèit de Tomàs Baudoin e Roman Colautti, membres d’Artús, que s’embarcan en l’aventura d’un disc, preu labèl Pagans. Ua estetica pròpia que’s dessenha preu repertòri gascon : un son acostic, ipnotic, hèit dab vutz, contrabaisha, boha, tamborin de còrdas, arròda de bicicleta, placa de metau, shruti box… Un abonde sonòr tostemps plan sentit. L’aventura D’en Haut que s’enriquirà de la collaboracion dab las Poufs à Cordes (Clémence Cognet e Noëllie Nioulou) d’on gesseish la creacion e l’album Aronde en 2017.

En 2014, Massilia Sound System que’s hesteja los 30 ans dab quate hèitas de bon mencionar : la sortida d’un ueitau album, d’un “cofret” restrospectiva de cinc discs remasterizats, deu libe de Camille Martel La Façon de Marseille[1], e ua virada suus emponts deus mei grans hestaus de l’exagòne. Aqueths provençaus que s’an sabut traversar las annadas, fidelizar un public, mercar mantuas generacions, dab ua musica politizada e hestiu. En 2015, l’estudi annadèra « squatteurs de festivals » deu site d’actu musicau Sourdoreille[2], que’us decerneish lo prèmi deu mei bon « esquataire » d’emponts dab 21 hestaus francés. Massilia, fai avans !

[1]    Massilia Sound System – La Façon de Marseille, Camille Martel, edicions Le Mot et le Reste.

[2]    sourdoreille.net

La Mal Coiffée qu’embelina poèmas de Joan-Maria Petit e Leon Còrdas, botats en musica per Laurenç Cavalié. Jòia de polifonias e poliritmias, L’Embelinaire (labèl Sirventès) qu’ei ua vertadèra embriaguèra poetica e ua òbra màger, portada dab briò suus emponts internacionaus. L’espectacle Soritat, creacion de circ tà las cinc musicianas e cinc acrobatas per de la Companhia Timshel, qu’a balhat un reclam mei a l’album aqueste.

Deceme de 2016, lo trio ròck tolosan Djé Balèti, fondat peu cantaire « espinaire » nissart Jérémy Couraut, que’s sòrt l’album Moko. Desbondada dionisiaca en cançons agusadas e ritmes pagans, la transa catartica que suda de revòlta, d’amor e de sauneis mistics. La cronica musicau de tornar léger preu Diari n°36.

La Nòvia, collectiu de musicaire-as gessits de l’oralitat e de las musicas improvisadas basatas en Leire-hauta, que percorren lo territòri occitan e europèu en perpausicions artisticas experimentaus e enrasigadas. En 2017, los cinc de la Cleda que’s sòrten (enfin) lo disc e mercan atau lo paisatge de la musica a dançar, d’ua contribucion liura e pregonda, susprenenta e espessa d’inventivitat. Ua co-produccion Pagans-La Nòvia.

Après Eth paradís ei en tu sortit en 2015, la cantaira, multi-instrumentista, autora e compositora Alidé Sans que crea lo labèl Hetaman. Juntada preu guitarrista e adobaire Paulin Cortial, l’experiéncia Henerècla que propulsa preu paisatge musicau occitan nau cançons prestidas de ròck, soul e reggae. Viatge pòp, fresc, hèit en vath d’Aran.