CINQUANTA ANS A, MAI 68 !

Trenta-sieis ans que condava en 68, coma un de dètz-e-ueit que’m lancè, que’m getè en « movement », sense tròp de reflèxion, coma emportat pera èrsa venguda de Paris, de Nanterre. Comuniste encartat e militant desempueish 14 ans, que m’èra pr’aquò engatjat en dissidéncia e de faiçon activa, en contact dam eth grop d’oposicion intèrna Unir-débat, que m’èra un chic aprochat deths trotskistes dera LCR, que simpatisava dab eths Comitats Vietnam mau vists peth Partit, en escart que’m trobava donc, mes pas ena talvèra, actiu coma èra! Professor en un licèu  on èra secretari dera seccion deth SNES, eth mes fòrt sindicat en segondari, e dera tendéncia comunisanta qu’anava passar a era dita Ecole Emancipée, que’s disia eretèra deth sindicalisme revolucionari. Tot aquò que pòt semblar complicat uei, complicat qu’èra cresasque dejà en 68 de compréner e seguir eth anar d’un òme maridat e pair de tres mainats tant passionament engatjat en camin deths « revolucionaris », deths que’s cresian de cambiar eth mond e tanplan era vida, que tot maitin se levavan dab aquera unica pensada, ensajant d’imaginar bèra accion a fèr dam eths camaradas…e eths collègues. Avant Mai que cramava eth Miquèu, e eth fòc que botava dejà entre autas ocasions en eths debats deth cineclub. Mai que fuc ua revelacion, ua epifania de causas entrevistas abans, coma se’s levava un ridèu eishus un empont de lum e d’espèr…

N’anè cap a Nanterre, qu’anarè a Paris sonque per amassadas sindicalas, ua dera FEN ara Mutualitat on prenè era paraula en exaltar era « junessa halha dera Revolucion »… qu’anè mes soen a Tolosa, a manifèstacions e amassadas sustot sindicalas on era mièva paraula metia mau ath aise eths responsables, que’m trobavan tròp estrambordat peth Movement estudiant. Pas tant encara coma eth Partit, qu’engatjarà lèu ua accion d’exclusion, mentre que jo darè era mièva demission de tant me senteishia espudit peths que comandavan. Ua istoèra simpla e complicada aqui tanben qu’è escrivuda e james publicada…

En licèu, ocupacion deths lòcs peths eslèves, suspension deths corses, era Direccion arretirada en eths sièvis apartaments, Comitat d’Accion licean permanent, amassadas generalas tot dia, on èran invitats professors e  parents, sortidas organisadas en vila que’s volian manifèstacions enà fèr dentrar era populacion en movement, sostier aths qu’èran en grèva, coma un chic pertot me diseratz… A Murèth, qu ‘agèrem eth noste « Lip », ua cauma exemplara dera obrièras dera usia deras agulhas deth Fauga, que sostenguèrem, on cantèc benevolament un joés cantaire occitan, Eric Fraj.

Ací que vòli solament saludar tots eths que participèren dab tot eth sièu còr ath Mai d’aqueth licèu, on dia après dia nos cresèrem de bastir non solament un licèu novèu, d’esprit novèu, sense ierarquia pesuca, dubèrt ar’innovacion, a totas eras fòrças vivas, que no deisharia deguns en defòra dera cultura (impossible de resumar ací tot çò que’s debatèc enas amassadas soen brusentas mes on cadun se podèc exprimar, dab quauques trebucs mes sense violència), mes un monde novèu…Que vòli saludar eth mièu amic Guy Chaboy, eslève de prumèra, filh d’un obrièr comuniste deth Recebedou, que nos a quitats tròp lèu, e que revelèc en aqueth moment istoric ua vista larja dera situacion, un sens pregond dera responsabilitat, eth que mièc eth movement d’un cap ath aute en esvitant autant que possible eras derivas.