Seleccionar una pagina

D'escart e de talvèra

0 |

CINQUANTA ANS A, MAI 68 !

Trenta-sieis ans que condava en 68, coma un de dètz-e-ueit que’m lancè, que’m getè en « movement », sense tròp de reflèxion, coma emportat pera èrsa venguda de Paris, de Nanterre. Comuniste encartat e militant desempueish 14 ans, que m’èra pr’aquò engatjat en dissidéncia e de faiçon activa, en contact dam eth grop d’oposicion intèrna Unir-débat, que m’èra un chic aprochat deths trotskistes dera LCR, que simpatisava dab eths Comitats Vietnam mau vists peth Partit, en escart que’m trobava donc, mes pas ena talvèra, actiu coma èra! Professor en un licèu  on èra secretari dera seccion deth SNES, eth mes fòrt sindicat en segondari, e dera tendéncia comunisanta qu’anava passar a era dita Ecole Emancipée, que’s disia eretèra deth sindicalisme revolucionari. Tot aquò que pòt semblar complicat uei, complicat qu’èra cresasque dejà en 68 de compréner e seguir eth anar d’un òme maridat e pair de tres mainats tant passionament engatjat en camin deths « revolucionaris », deths que’s cresian de cambiar eth mond e tanplan era vida, que tot maitin se levavan dab aquera unica pensada, ensajant d’imaginar bèra accion a fèr dam eths camaradas…e eths collègues. Avant Mai que cramava eth Miquèu, e eth fòc que botava dejà entre autas ocasions en eths debats deth cineclub. Mai que fuc ua revelacion, ua epifania de causas entrevistas abans, coma se’s levava un ridèu eishus un empont de lum e d’espèr…

N’anè cap a Nanterre, qu’anarè a Paris sonque per amassadas sindicalas, ua dera FEN ara Mutualitat on prenè era paraula en exaltar era « junessa halha dera Revolucion »… qu’anè mes soen a Tolosa, a manifèstacions e amassadas sustot sindicalas on era mièva paraula metia mau ath aise eths responsables, que’m trobavan tròp estrambordat peth Movement estudiant. Pas tant encara coma eth Partit, qu’engatjarà lèu ua accion d’exclusion, mentre que jo darè era mièva demission de tant me senteishia espudit peths que comandavan. Ua istoèra simpla e complicada aqui tanben qu’è escrivuda e james publicada…

En licèu, ocupacion deths lòcs peths eslèves, suspension deths corses, era Direccion arretirada en eths sièvis apartaments, Comitat d’Accion licean permanent, amassadas generalas tot dia, on èran invitats professors e  parents, sortidas organisadas en vila que’s volian manifèstacions enà fèr dentrar era populacion en movement, sostier aths qu’èran en grèva, coma un chic pertot me diseratz… A Murèth, qu ‘agèrem eth noste « Lip », ua cauma exemplara dera obrièras dera usia deras agulhas deth Fauga, que sostenguèrem, on cantèc benevolament un joés cantaire occitan, Eric Fraj.

Ací que vòli solament saludar tots eths que participèren dab tot eth sièu còr ath Mai d’aqueth licèu, on dia après dia nos cresèrem de bastir non solament un licèu novèu, d’esprit novèu, sense ierarquia pesuca, dubèrt ar’innovacion, a totas eras fòrças vivas, que no deisharia deguns en defòra dera cultura (impossible de resumar ací tot çò que’s debatèc enas amassadas soen brusentas mes on cadun se podèc exprimar, dab quauques trebucs mes sense violència), mes un monde novèu…Que vòli saludar eth mièu amic Guy Chaboy, eslève de prumèra, filh d’un obrièr comuniste deth Recebedou, que nos a quitats tròp lèu, e que revelèc en aqueth moment istoric ua vista larja dera situacion, un sens pregond dera responsabilitat, eth que mièc eth movement d’un cap ath aute en esvitant autant que possible eras derivas.

En licèu, ocupacion deths lòcs peths eslèves, suspension deths corses, era Direccion arretirada en eths sièvis apartaments, Comitat d’Accion licean permanent, amassadas generalas tot dia, on èran invitats professors e parents, sortidas organisadas en vila que’s volian manifèstacions enà fèr dentrar era populacion en movement, sostier aths qu’èran en grèva, coma un chic pertot me diseratz…

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Miquèu Pujòl

Un « Gavatch » en « Diari ». Nascut eth 27/01/1932 a Ercé en Haut-Coserans, qu'è parlat «gascon ara popa, qu'ei era mièva prumèra lenga, mes passat peras escòlas guèita qu'ensenhè eth francés (e un chic latin e grèc), e eth « occitan » que'm demandèren d'ensenhar enas annadas70. Militant dera Causa que venguè doncas , e encara mes enas annadas 90, quan m'arretirè en Bigòrra. Actor de Radiò-Païs, autor de Cronicas en Jornau locau, de plan de tèxtes de tota mèna en revistas (Païs Gascons Per Noste, Reclams, Gai Saber, autes...) e per mantun Concors d'expression gascona, actor deths « Amis d'Aulus et de la vallée du Garbet », embauchat en dus filmes, « l'Orsalhèr » e « la Vallée des Montreurs d'Ours » en qualitat de petit-filh d'un Orsalhèr. Que i a monde que m'an coneishut militant communiste pueish gauchiste deras annadas 50 a 80, e sindicaliste deths peluts en licèu de Murèt. Que som riche de cinq mainats, autant de petits-mainats, e de dus arrèr-petits-filhs. Que contunhi de participar aths « Amis d'Aulus, e a Radio-Païs on è fèt pielas d'emissions desempueish 1993, uei « Navèras camadas » on parlam de tot en gascon. Qu'è responut ara invitacion deth « DIARI », on è volut èster « d'Escart e de Talvèra » coma som tostems estat, militant mes en ensajant de no pas pèrder era capacitat de reflexion, enraïgat e dubèrt, en particulièr en presentant escrivans un chic desbrembats o costats mau coneishuts d'aquestis. « Gavatch » que 'm volè aperar quan escrivè, cada setmana annadas e annadas, ena « Nouvelle République de Tarbes », Gavatch qu'ei un qu'ei d'aci e non ei tot a fèt , Coseranés en Bigòrra, gascon cap e tot mes qu'aima a parlar de Mistral, de Bodon, o Delpastre coma de Camelat, qu'aima eth francés e d'autas lengas, d'escart e de talvèra se voletz. Maishant cantaire, qu'è escotat tots eths cantaires, eths dera Hestejada de Bigòrra, e de plan de coralas, e en eths melhors Marti eth prumèr, Nadau, et tots eths qu'an seguit, d'Eric Fraj a Marilis Orionaa. Mes que m'agrada d'entener "le Chant des cerises", Montand, Brel, Brassens, e tutti quanti, e uei de mes en mes eths grans dera "musica classica", Mozart, Bach, Verdi, tot Intermezzo ara TV... qu'avetz endeviat ! Pr'aquò, quin plaser d'entener un arrèr-petit-filh attacar dab un auboès deth Coserans o un filh dar-se'n dab Nadau ! Miquèu Pujòl

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Anóncia

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

Los darrièrs clips

Cargament...