Una idèa que m’es demorada al legir de « Lingüistica e renaissentisme occitan » de Joan Thomàs es l’idèa contradictòria que l’identitat occitana se bastís tròp sovent per rapòrt a son dominant mai pròche, mas d’un autre costat qu’« exprimís la volontat de demorar en defòra de tot contacte amb çò que se fa endacòm mai ». Doas idèas antagonistas qu’aquel cercaire qualifica de « patologicas » e que me semblan un bon biais d’acabar de dintrar dins la tematica d’aquel present numèro del Diari. La volontat purista e/o de non-contaminacion fa que, encara ara, l’occitanisme a de mal d’acceptar çò qu’es pas nascut al rajòl de la popa, mas pr’aquò crida a la glòria quand una sommitat unanimament e internacionalament reconeguda se vòl plan interessar a la riquesa d’òc.

Aquela tissa de recercar l’origina de las originas per una creacion a cent del cent occitana tòca totes los camps de la creacion occitana. Aquel de la lingüistica dont parla Joan Thomàs, aquel de la musica dita tradicionala. E per la literatura ? Pel libre ? Anam pas tornar far l’istòria de la literatura occitana e de sas influéncias. Pr’aquò aviái enveja de parlar un pauc del libre d’artista. L’idèa del libre que sortís de cap en cima del cervèl e de las mans de son autor, dempuèi lo contengut fins al contenent. Las intervencions exterioras aquí son mandres, e aquí… cocanha ! L’art total, lo libre que cal aver, lo libre que passarà benlèu inapercebut a sa sortida mas que passarà a la posteritat entre colleccionaires e cercaires afogats.

Bèl temps a, aviam parlat aquí de Valère Bernard en evocant al passatge lo libre postume Joan de l’Ors sortit primièr jol títol de La legenda d’Esclarmonda, reeditat amb de gravaduras de l’autor, es portaire d’una emocion sarranta. Un libre d’artista que se vend suls sites especializats (per una soma pas modica) desbarrassat de tota recèrca de purisme anti-francimand o d’enveja de jogar dins la cort dels grands, l’artista es autonòm. Apòrta plenament sa creativitat quand justament a pas res a provar tot en agent a dire. Ne cal pas dire tant, perque fariá rogir Sophie Vissière del libre que vòli parlar ara. Un libre d’artista, que s’amerita plan aquel qualificatiu tanben e que soi urosa d’aver dins ma bibliotèca, encara mai ara qu’ai conscientizat çò que representava per ieu lo libre d’artista. Vòli parlar de « Las tres pomas d’irange », un conte escrit per Andriu Lagarda e illustrat, calligrafiat, estampat e faiçonat per Sophie Vissière, doncas, felena del grand monsur.

« Coneisseràs pas ni patz ni repaus dins aqueste monde que non ajas trobat l’amor de las pomas d’irange », una injoncion, un conte de fada, una istòria d’amor emai una òbra d’art. Aquí la benda anóncia del libre ideal. Lo libre que se legís, que se finta, que se tòca e que se dobrís ceremoniosament. A vosautres de furnar per pescar aquela pèrla o una autra pèrla, pr’amor qu’après lo lemosin friendly que foncionèt e qu’encoratja a contunhar de blagassar suls libres, vaquí lo #adòptaunlibredartista !