André Denat : Dempuèi un vintenat d’annadas, l’associacion lei 1901 « Fasètz la Lenga en Cabardés es presenta dins 5 vilatges del Cabardés : Aragon, Mossolens, Puègnautier, Ventenac e Vilagalhenc. Unicament gerida per de benevòls mas ajudada sus plaça per las associacions culturalas localas, l’associacion perseguís son engatjament per una politica locala, departementala, regionala e nacionala per una reconeissença de l’occitan coma lenga de cultura e lenga viva. En demai de las ajudas del Conselh Regional e del Conselh Departamental, lo supòrt logistic e financièr es fornit per las 5 comunas que los cònsols an signat una Carta Culturala que los engatjan a sosténer las accions de Fasètz la Lenga en Cabardés (qualques centims d’èuros per estajant per la part financièra). Aqueste acte politic « fòrt » fosquèt recondusit a cada eleccion.

Dempuèi un desenat d’annadas los Estanquets, un per mes a l’Ostal del Cabardés d’Aragon, son l’escasença de faire viure la lenga occitana. Una tematica es prepausada e de 20 a 30 participants pòdon discutir en òc (o en francés si dificultat) una orada, escambiar de punts de vista, s’entresenhar sus de « causas culturalas », e clavar per un pichon repais convivial.

Per exemple en abril passat faguèrem un estanquet a l’entorn de la cançon occitana. De segur que de cançons sortiguèron de las memòrias, mas avèm parlat de la cançon de circonstància (fèstas, trabalh, religion…), reivindicativa (maridatge marrit, poder pesuc) e subretot, avèm agut l’astre d’aver lo cantaire Mans de Breish per escambiar sus la nòva cançon occitana dempuèi 1968.

Pel centenari de la guèrra de 14, faguèrem tanben un estanquet a l’entorn dels escriches del caporal Bartàs. Los libronets del caporal Bartàs èran coneguts (sus la guèrra de 14-18), mas es son pichon filh que nos venguèt parlar de son pepin (notadament cossí Marcel Amont faguèt la cançon) e aquò balhèt a l’encòp una vision emocionala e istorica qu’agradèt fòrça.

Coma l’aliança dona sovent mai de fòrça, e que florisson d’estanquets un pauc pertot sul territòri lengadocian, una jornada de fèsta foguèt consacrada als cafès occitans pendent lo Total Festum passat (lo 3 de junh). Èra una invitacion del cafè de Pompinhan (Gard) lançada a totes los que fan d’estanquets en Lengadòc-Rosselhon a fin de téisser un ret regional dels cafès occitans e aquò, de segur, dins un ambient convivial e festiu. Aquela fèsta foguèt una vertadièra capitada que venguèron mai de 300 personas per partejar muscles e vins locals acabant la serada amb un balèti menat pel grop Garric. Aquela capitada
mòstra l’enveja que lo monde an de s’amassar per far viure d’un biais agradiu la lenga occitana. Nos podèm demandar cossí aquel ret se va desvolopar amb la fusion de las nòstras doas regions e esperar que d’iniciativas d’aquela mena se multiplicaràn tanben en Miègjorn-Pirenèus !