Seleccionar una pagina

Barrutlatges

0 |

La Bastida Clarença

Copyright: Yvan Bareyre

Copyright: Guillermo Santoma

Es a se demandar cossí vuèi le teatre, que de mès en occitan, pòsca arribar a se fèr una plaça, tant menudeta siaga, demest les lésers e passatempses pletorics e envaïdors que coneguèm. Vaquí coma exemple l'aventura de la còla de teatre de l'IEO d'Arièja.

Un còp passat la plana verdoliva, qu’arribam au pè de la carrèra principau qui poja de cap tà la glèisa. Tot lo long d’aquera via, los ostaus que’s sarran en aquera partida urbanizada deu borg. Au pè d’aqueths ostaus blancs a las colonas de colors, ua seria d’arcadas que corren e senhan la plaça principau. Qu’auhereishen terrassas, espacis taus artisans, restaurants, boticas, e autes endrets de passatge de bon estancà’s. Aquò qu’ei l’imatge mei coneishut, la veirina de la Bastida : aqueras parets de davant blancas rajadas de verd o de roi a la mòda basca, ua plaça de mercat conhida de vacancèrs a l’estiu, fòrt mei calma en l’annada. Mes la Bastida b’ei grana e espandida. Los quartièrs que s’apèran Pessaro, la Còsta, la Capèra… Los bastidòts que’s saben sus ua medisha comuna, totun, tot quartièr qu’a la soa hèsta, e bèth temps a, que i avè duas escòlas. La comuna de la Bastida qu’ei compausada de sèrras verdas, endrets boscós e bòrdas esparriscladas. Que poja, que devara, que hè vira-plècs… tà finaument revelar punts de vista esmiraglants. Deu camin de Pessaro enlà, que s’i ved a l’Ursuià, la hautor de Hazpar a 679 m, enqüèra la Baïgorà, los tucs de Bonlòc e Izturitz. E per temps clar tiò la Runa, parièr ! Avetz arremarcat los toponimes deu relèu tot pròche qui soan fòrt mei basco ? Quan los bastidòts an francament ua gaina gascona ? Los camins Branar, Castelan, las Saumas, Taishoèras, la maison de retirada Bèra vista, los quartièrs l’Escapat, Anhescos, la Sarrada… L’enclavada gascona, quina hèita !

Segon çò qui’s sap de las originas, aquera bastida qu’estó fondada per Clara de Rabastens, e reconeishuda per Louis Ièr de Navarra en 1312. Ua vila hòrta pròcha de la mar grana que hasó besonh en Navarra. Familhas de Bigòrra que vienón poblar la bastida, en tot mià’s lo parlar occitan. Uei enqüèra, las familhas ancianas qu’an per idiòma l’occitan gascon. La varianta b’ei sabrosa, mesclanha de gascon de parlar clar (quan los parlars deu Baish Ador vesin neguejan dejà), de quauquas damoras bigordanas, ua « r » apicau despareishuda e ua prosodia basca a còps. Au quartièr La Còsta, un ostau que s’apèra Casso Petit : lo nom de la familha qu’i damora qu’ei basco, lo nom d’ostau e lo parlar de casa que son gascons. Lo quartièr aqueste que bordeja la comuna d’Hazpar (Hazparne en basco, Hasparren en francés), on las permèras bòrdas e son sharneguas tanben : la lenca de casa qu’ei lo gascon, sus ua comuna bascofòna.

Ua operacion de collectatge sonòr que hè la sauvaguarda de l’occitan de la Bastida, aviada per la comuna e miada per l’associacion Memòria Viva, mercés a la collaboracion deus informators locaus. Mantuns testimònis qu’estón filmats tanben, en l’encastre de collèctas suu tèma de las hèstas, comandat preu servici d’arquius deu Conselh Departamentau deus Pirenèus Atlantics e gavidat per l’Institut Occitan. Que’ns tarda, au Diari, d’escotar e visionar tot aqueth hons, e bahida, de tornar passejà’s a la Bastida tà parlar occitan per carrèra.

Las hèstas deus quartiers, Labastida Clarença
Realizacion de Carolina Dufau
Hens l’encastre deu programe Vita e memòria de l’Ador deu Despartament deus Pirenèus Atlantics, Mission InOc Aquitània 2015-2017.
Entertiens : Yvan Bareyre, Mémoire vivante
Rodatge : Carolina Dufau

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.

A prepaus de l'autor

Caroline Dufau

Bearnesa expatriada a Tolosa, Carolina Dufau, dicha Carò, es una artista de terren, mai tots-terrens, de la cantèra, art que mestrèja "de com cau", fins a la vidèo al dintre del Collectiu Dètz. Carò canta dins lo grop 100% femenin Cocanha e dins d'autras formacions, e es tanben redactritz al Diari.

Soscriure
M'assabentar quand
0 Comentaris
Retorns en linha
Veire totes los comentaris

Crompar Lo Diari

Los pòdcasts

Los darrièrs clips

Cargament...

La letra del Diari

Òu, plan lo bonjorn ! 👋
Aquò fa plaser de te veire rebalar per aicí.

Sabes que te pòdes marcar a la letra d'informacions del Diari ? Basta d'un mail per te téner al fial de çò que pareis, magazines, articles e mai !

Pas d'espam ! Mandam 1 a 2 letras per mes, pas mai. Legís nòstra politica de confidencialitat per ne saber mai.